مجری طرح سد چمشیر گفت: در سد چمشیر با اکتشافات سطحی و زیرسطحی انجام شده شواهدی مبنی بر وجود نمک در سطح وجود ندارد و در بدترین حالت فاصله لایه های نمک از سطح زمین ۳۰۰ متر (در عمق) است، بنابراین قیاس این سد با گتوند که در سطح زمین لایه‌های نمکی دیده شده بود، از اساس ایراد دارد.
محمد محضرنیا امروز در نشستی خبری با بیان اینکه در خصوص وجود گنبد نمکی (دیاپیر نمکی)، بطور کل این گنبدها در محدوده شرقی گسل قطر کازرون دیده می شود، گفت: این در حالیست که سد چمشیر در غرب این گسل قرار دارد. با این حال پیمایش سطحی و استفاده از تصاویر هوایی عدم وجود گنبد نمکی را تایید می‌کند. محدوده جنوب غرب ایران عمدتا از سازندهای گروه فارس تشکیل شده است. این سازندها شامل پابده، گچساران، میشان و آغاجاری بوده، عمده سدهای جنوب غرب ایران روی این سازندها بالاخص گچساران قرار دارد. کوثر، مارون، گتوند، جره و مواردی از این قبیل نمونه ای از این سدها هستند. در این میان سازند گچساران در بعضی از ممبرهای خود حاوی لایه های نمک است.
وی با بیان اینکه سد و نیروگاه چمشیر در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد و روی رودخانه زهره در دست ساخت است، اظهار کرد: این سد با ۹۵ درصد پیشرفت، با ارتفاع ۱۵۱ متر از تراز پی بلندترین سد وزنی از نوع بتنی غلتکی ایران بوده که دارای مخزن ۲.۳ میلیارد مکعب، دریاچه‌ای به طول ۴۸ کیلومتر و مساحت دریاچه ۵۱ کیلومتر مربع در تراز نرمال است. این سد علاوه بر تنظیم ۱.۲ میلیارد مترمکعب آب برای کشاورزی پایاب، ۴۸۲ گیگاوات ساعت تولید برق در شرایط نرمال آبی خواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه با توجه به اتمام عملیات اجرائی پیش‌نیاز آبگیری، مقرر شده که این سد در دی‌ماه آبگیری شود، گفت: در روند اجرای ساخت یک سد، شرکت سازنده باید مجوزهای مختلفی را اخذ کند. بعضی از این مجوزها درون سازمانی و تعدادی نیز برون سازمانی بوده، توجیه فنی و اقتصادی طرح در شورای فنی وزارت نیرو مهمترین مجوز درون سازمانی و تایید سازمان محیط زیست مهمترین مجوز برون سازمانی است. همچنین عملیات اجرای سد بدون اخذ مجوز سازمان محیط زیست امکان پذیر نیست.
تاکید محیط زیست بر وجود نداشتن مشکل
مجری طرح چمشیر با بیان اینکه گزارش ارزیابی زیست محیطی در سال ۱۳۸۸ به سازمان محیط زیست ارسال شده و سازمان بعد از بررسی های ویژه مجوز را صادر کرده است، افزود: در هفته گذشته نماینده ویژه سازمان محیط‌زیست طی بازدید و جلسات کارشناسی با عوامل طرح بر عدم وجود مشکل زیست محیطی در این سد تاکید کرد.
وی ضمن تشریح وضعیت کیفی رودخانه زهره قبل و بعد از آبگیری، اظهار کرد: حدود ۳۰ درصد از آورد آب رودخانه زهره در شرایط دبی کم رودخانه از کیفیت مناسبی برخوردار نیست. این در حالی است که ۷۰ درصد از آورد سالانه آب رودخانه در زمستان و بصورت سیلابهای بزرگ و دارای کیفیت مناسب است، لذا برآیند آب داخل مخزن شرایطی به مراتب بهتری از آب رودخانه دارد.
محضرنیا ادامه داد: این موضوع با عنوان نقش تعدیل کنندگی کیفی آب پایین دست با ذخیره سازی سیلاب در ماههای تر و رهاسازی در طول سال، یکی از اهداف اولیه و مهم احداث سد است. علت کیفیت نامناسب آب رودخانه، وجود چشمه های شور در دو منطقه از مسیر رودخانه بوده با این حال، نتایج مدلسازی مخزن نشان می دهد که خاصیت تعدیل کنندگی سد باعث ارتقای شرایط کمی و کیفی پایین دست سد نسبت به رژیم طبیعی رودخانه خواهد شد.
وی در خصوص پایداری سد پس از آبگیری اظهار کرد: متاسفانه برخی از منتقدین عنوان می‌کنند که سد روی سازند گچساران ساخته شده و بدنه سد چمشیر روی آهک های ضخیم لایه میشان قرار گرفته است. ناودیس میشان که سد روی آن ساخته شده دارای ضخامتی حدود ۶۰۰ متر و گستره آن از ۶ کیلومتری بالای محور تا ۳ کیلومتری پایین دست آن است.
به گفته مجری طرح چمشیر، بدنه سد در بخش میانی آهک‌های میشان قرار گرفته و حدود ۴۰۰ متر در زیر آن نیز آهک و مارن های آهکی میشان قرار گرفته است. مقاومت فشاری آهک‌های میشان ۶۰درصد از بتن بیشتر است. لذا سد در وضعیت پایداری کاملا مطلوب قرار دارد.
محضرنیا در پاسخ به این سوال که آیا در ساختگاه سد گسل قرار دارد، افزود: بطور کل گسل به هر شکستگی پوسته زمین طی فرآیند تکتونیکی اطلاق می شود. یکی از مسائل مهم در ایمنی سدها، شناسایی دقیق گسلها در محدوده ساختگاه و اطراف آن هستند. سدهای بتنی در ساختگاهی که دارای گسل فعال باشد ساخته نمی‌شوند. در ساختگاه سد چمشیر هیچ گسل فعالی وجود ندارد. شاهد این موضوع علاوه بر مطالعات جامع انجام شده، بررسی پی پس از سنگبرداری و نیز بررسی حدود ۷ کیلومترتونل و گالریهای تکیه گاه های سد است. اصولا در حفاری پی سدهای بتنی بعد از تمیز کردن سنگ، عملیات نقشه برداری شکستگیها و ترکهای سنگ انجام می شود.
وی اظهار کرد: در این زمان، کلیه درزها و ترکهای پی ثبت می شود. این کار در گالری ها نیز انجام می شود. با عنایت به بررسیها و نقشه های موجود و نیز شرایط سنگ پی سد، در سد چم شیر بحث گسل مطرح شده واقعیت ندارد.
مجری طرح چمشیر با بیان اینکه در وضعیت موجود، کشاورزی در پایین دست سد چمشیر از آب رودخانه زهره بزرگ استفاده می کند، گفت: رودخانه زهره بزرگ به رود زهره بعد از محل تلاقی زهره کوچک و رودخانه خیرآباد اطلاق می شود. اختلاط این دو رودخانه باعث ایجاد شرایط کیفی مناسبی در محدوده دشتهای زیدون و هندیجان شده و به تبع آن کشاورزی در آن منطقه را ممکن می سازد. حدود ۸۴ درصد اراضی کشاورزی در پایاب سد مربوط به استان خوزستان بوده که شامل ۵۰ هزار هکتار اراضی هندیجان و ٦٠٠٠هکتار اراضی زیدون است.
به گفته وی سد چمشیر با افزایش کیفیت و تنظیم کمیت آب رهاسازی شده، باعث افزایش راندمان کشاورزی در این منطقه خواهد شد و عملا شرایط کشت دوم را در فصولی که آب کیفیت مناسب ندارد فراهم خواهد کرد.