یک فعال حقوق حیوانات گفت: در حالی که سالانه ده‌ها مانور امداد و نجات پرهزینه و کم اثر در کشور برگزار می‌شود، جای مانور امداد و نجات حیات وحش و آموزش متولیان کار بسیار خالی است.
یکشنبه، چهارم اردیبهشت جاری بود که پلنگی در خیابان‌های قائم شهر دیده شد. عملیات زنده‌گیری این حیوان در نهایت منجر به مرگ او شد. در این ماجرا هنگامی از دارت بیهوشی استفاده کردند که چند گلوله به پلنگ شلیک شده و حیوان دو مامور نیروی انتظامی را زخمی کرده بود. به گفته علی کشمیری، فعال حقوق حیوانات نحوه برخورد با پلنگ قائم شهر فستیوالی از اشتباهات بود.
علی کشمیری در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با ماجرای پلنگ قائم شهر بیان کرد: دلایلی که باعث می‌شود حیات وحش به جامعه محلی نزدیک شود شامل تخریب زیستگاه، تکه تکه شدن زیستگاه، تخریب کریدورهای جابه‌جایی حیات وحش، کاهش طعمه، چرای بی رویه دام و چرای خارج از فصل است. این موارد از عوامل ورود حیات وحش به سکونتگاه انسانی و افزایش تعارضات است.
وی ادامه داد: در رابطه با پلنگ قائم شهر اینگونه نبود؛ زیرا قائم شهر در مجاورت زیستگاه طبیعی پلنگ نیست و اگر پلنگ بخواهد وارد قائم شهر شود باید از چندین روستا عبور کند تا به آنجا برسد و مسلما پلنگ در چنین شرایطی باید در مسیر دیده می‌شد. خیابانی که پلنگ در آن رویت شده از نقاط مرکزی شهر بوده است. اینکه یک پلنگ بالغ و بزرگ بخواهد از همه جا عبور کند و به نقطه مرکزی شهر برسد و در مسیر رویت نشود غیر قابل باور است.
این فعال حقوق حیوانات افزود: احتمالا این پلنگ در اسارت زندگی می‌کرده است؛ به بیان دیگر این پلنگ در بچگی از طبیعت جدا شده و در اسارت نگهداری شده است. اینکه پلنگی حدود ۳ ساعت بالای یک بانک می‌نشیند و مکانش را عوض نمی‌کند حاکی از آن است که حیوان مقداری خصلت اهلی پیدا کرده است.
کشمیری ادامه داد: لازم به ذکر است که خصلت پلنگ به گونه‌ای است که اگر احساس خطر کند مکانش را عوض می‌کند، ولی این پلنگ حدود ۳ ساعت فقط در یک نقطه نشسته بوده و من معتقدم که این پلنگ از یک باغ ویلا یا منزل در همان حوالی فرار کرده و وارد خیابان شده است.
وی در رابطه با تلف شدن پلنگ بیان کرد: پلنگ با اصابت مستقیم تیر جنگی از بین رفته است. اولین لحظه رویت پلنگ حدود ساعت ۴ صبح بوده و زمانی که پلنگ مورد اصابت تیر قرار می‌گیرد حدود ساعت ۱۰ صبح بوده است. ۶ ساعت زمان بسیار زیادی است که می‌توانند تفنگ بیهوشی، تجهیزات لازم و فرد متخصص را از مرکز استان به محل حضور پلنگ برسانند، کمااینکه فاصله مرکز استان تا قائم شهر حدود ۳۰ کیلومتر است. محیط زیست می‌توانست به راحتی در این فاصله زمانی تفنگ بیهوشی را به محل آورده و در همان ۳ ساعت اولیه که حیوان، آرام در بالای بانک نشسته بود با اسلحه بیهوشی پلنگ را دارت کنند، ولی اینقدر این زمان را از دست دادند که مردم در محل جمع شدند و حیوان نیز دچار استرس شده و فرار کرد.
عضو هیأت مدیره شبکه سمن‌های محیط زیستی استان خراسان رضوی اظهار کرد: با تجمع مردم حیوان دچار استرس شده و فرار کرده است. در این شرایط پلنگ به یکی از کوچه‌های مجاور فرار می‌کند و در خانه‌ای متروکه پنهان شده و پناه می‌گیرد. طبق اظهارات مامور نیروی انتظامی که مجروح شده است، این مامور وارد محل اختفای پلنگ می‌شود و قاعدتا پلنگ واکنش نشان می‌دهد. بین پلنگ و مامور نیروی انتظامی برخورد صورت گرفته و مامور نیروی انتظامی زخمی می‌شود. ورود مامور آموزش ندیده به محل اختفای پلنگ، اشتباهی بوده که مامور انجام داده است. با ورود مامور نیروی انتظامی به محل اختفای پلنگ، حیوان واکنش نشان داده است.
وی افزود: در مسیر فرار پلنگ درهمان منطقه، حدود ۷۰ نفر تجمع کرده بودند. مسلما اگر مسیر برای فرار پلنگ باز بود این حیوان به سوی جمعیت نمی‌آمد و در نهایت به دلیل اینکه پلنگ به سمت مردم حمله نکند حیوان را مورد هدف گلوله قرار داده‌اند و پس از زخمی شدن پلنگ، به حیوان دارت بیهوشی زده‌اند که دیگر دیر شده بود. پس از این اتفاق جسم نیمه جان حیوان را می‌برند و پلنگ تلف می‌شود.
کشمیری ادامه داد: نحوه برخورد با پلنگ به هیچ عنوان درست نبوده و فستیوالی از اشتباهات توسط نهادهای مسئول و نهادهای غیر مسئول و مردم رخ داده است. حضور آتش‌نشانی و هلال احمر با وظایف از پیش تعریف نشده، نه تنها کمکی به حادثه نمی‌کرد، بلکه باعث می‌شود مردم در مکان بیشتر تجمع کنند این اتفاقات باعث ایجاد استرس در پلنگ نیز شده است.
وی بیان کرد: وقتی چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد، فرماندهی عملیات میدانی بر عهده سازمان محیط زیست است؛ همان طور که اگر آتش سوزی رخ دهد، نیروی انتظامی و اورژانس هم وارد عملیات می‌شوند ولی فرماندهی عملیات میدانی برعهده آتش‌نشانی است و بقیه مجموعه‌ها باید تابع تصمیم آتش‌نشانی باشند، ولی این اتفاق در قائم شهر نیفتاده بود. فرماندهی این اتفاق باید برعهده محیط زیست می‌بود، اما عملا اینگونه نبود. در این اتفاق، نهادهای مربوطه هیچ برنامه‌ای نداشتهاند. در حالی که سالانه ده‌ها مانور امداد و نجات پرهزینه و کم اثر در کشور برگزار می‌شود، جای مانور امداد و نجات حیات وحش و آموزش متولیان کار بسیار خالی است.
این فعال حقوق حیوانات ادامه داد: ضروری است مانور امداد و زنده‌گیری حیات وحش نیز در کشور برگزار و دستورالعمل‌های لازم تدوین شود تا در شرایط واقعی احتمال وقوع خطا کاهش یابد. اکنون این حادثه تمام شده و باید برای اتفاقات آینده برنامه‌ریزی کرد تا دیگر با چنین حوادث تلخی مواجه نشویم. در این اتفاق چند سوال مطرح می‌شود؛ آیا سازمان محیط زیست برنامه‌ای برای حضور به موقع و اثربخش در فرایندهای زنده‌گیری و درمان حیات وحش دارد؟ همچنین در استان پهناور مازندران یا سایر مناطق اگر حادثه‌ای برای حیات وحش رخ دهد تیم متخصص در چه فاصله زمانی باید در محل حادثه حضور یابند؟
کشمیری عنوان کرد: درحادثه ای دیگر در سال ۱۳۹۹ در استان هرمزگان پلنگی در تله گرفتار شد. سه روز منتظر بودند تا متخصص با تفنگ بیهوشی برسد تا بتواند پلنگ را بیهوش کرده و از تله نجات دهند. پلنگ پس از مدتی دستش را از دست داد. تمام این اتفاقات ناشی از فقدان برنامه مدون در سطح کشور است.
وی بیان کرد: البته که ما مجموعه‌هایی مانند وزارت دفاع را داریم که با امکاناتی که در اختیار دارند می‌توانند این کمبود تجهیزات را جبران کنند، ساخت اسلحه بیهوشی کار دشواری نیست.
این فعال حقوق حیوانات ادامه داد: باید از این اتفاق و اتفاق‌های مشابه درس گرفت و برای حوادث و اتفاق‌های آینده برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری کرد. باید برای نجات و درمان حیوانات، پروتکل‌هایی وجود داشته باشد که متاسفانه وجود ندارد. نکته پایانی در رابطه با اتفاق پلنگ قائم شهر این است که این حیوان مصداق قاچاق و نگهداری حیات وحش در اسارت است و این موضوع لابه لای کشته شدن این پلنگ عملا گم شد.