مدیر گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند بیان کرد: پیشنهاد علمی برای افزایش عملکرد تولید زرشک این است ارقام و توده‌ها را منطقه‌بندی کرده و با برنامه مشخص سطح زیرکشت را افزایش دهیم.
محمدحسین امینی‌فرد، امروز دوشنبه ۲۵ مهر در رویداد استارتاپی که همزمان با پنجمین روز جشنواره ملی زرشک با موضوعات توسعه بازار، نکات تغذیه‌ای، فناوری و بهداشت زرشک در دانشگاه بیرجند برگزار شد، اظهار کرد: در ارتباط با زرشک ۸۵ درصد محصول به‌صورت فله و حدود ۱۵ درصد در قالب کنسانتره، شربت و آب زرشک فرآروی می‌شود.
به گزارش ایسنا، وی با بیان اینکه حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد زعفران تولیدی خراسان جنوبی به‌صورت فله صادر و ۱۰ تا ۱۵ درصد این محصول فرآوری می‌شود، گفت: در زمینه فرآوری محصول عناب نیز بسیار عقب هستیم و تنها یک درصد فرآوری می‌شود و مابقی به‌صورت خام در سطح بازار داخل به فروش می‌رسد.
وی افزود: هنوز در خراسان جنوبی نتوانسته‌ایم داروی گیاهی مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را تجاری‌سازی کنیم در حالی که استان‌های دیگر در این زمینه فعالیت‌های خوبی دارند.
امینی‌فرد گفت: براساس آمار سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی سطح زیرکشت محصولات آبی و دیم این استان بیش از ۱۵۵ هزار هکتار است که از این میزان ۷۶ هزار هکتار زراعی و ۸۰ هزار باغی است.
وی اضافه کرد: ۹۴ درصد مساحت کل استان را عرصه‌های منابع طبیعی تشکیل می‌دهد و خراسان جنوبی به لحاظ برخورداری از آب و هوای گرم و خشک، بین ۸۰۰ تا هزار و ۳۰۰ گونه گیاهی شامل ۱۰ درصد گونه‌های موجود در کشور را به خود اختصاص داده که ۶۰ درصد گیاهان خاصیت دارویی و صنعتی دارند.
این استاد دانشگاه گفت: همچنین ۸۰ درصد گونه کمیاب و مزیت‌دار کشور در این استان دیده شده است و خراسان جنوبی جزو پنج استان برتر کشور در فرآیند گیاهان دارویی محسوب می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در تولید زرشک و عناب مقام نخست کشور، زعفران رتبه دوم، گل نرگس و پسته مقام پنجم و ششم و انار رتبه ششم کشور را داریم، تصریح کرد: با این وجود متوسط عملکرد تولید محصولات مزیت‌دار و راهبردی خراسان جنوبی پایین است در حالی که باید متوسط عملکرد این محصولات با اقداماتی از قبیل به‌زراعی و به‌نژادی حداقل ۲۰ تا ۵۰ درصد افزایش یابد.
عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند یکی از مشکلات محصول زرشک را سال‌آوری آن دانست و اظهار کرد: روش‌های جدید تولید نهال از طریق قلمه، بذر یا پیوند نیاز به کار دارد تا بهترین رقم زرشک پفکی در استان تولید و برداشت شود.
وی گفت: عملکرد تولید زعفران در هکتار ۳.۸ کیلوگرم بوده و متوسط عملکرد مورد انتظار بین هفت تا ۱۰ کیلوگرم است در حالی که متوسط عملکرد زعفران‌کار نمونه استان ۴۴ کیلوگرم زعفران خشک در هکتار ثبت شده است.
امینی‌فرد گفت: متوسط عملکرد تولید زرشک یک تن و ۲۵۰ کیلوگرم در هکتار است که انتظار از کشاورز تا سه تن بوده؛ در حالی که زرشک‌کار نمونه استان در سال‌های اخیر ۱۴ تن برداشت کرده است.
وی یادآور شد: متوسط تولید عناب در هکتار یک تن و ۸۰۰ کیلوگرم است اما حداقل عملکرد کشاورز ۲ تا سه تن برآورد شده و کشاورز نمونه حدود پنج تن در هکتار برداشت داشته است.