چهل و نهمین جلسه ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور با حضور رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، رئیس مرکز امور قرآنی این سازمان و اعضای ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور برگزار شد.
به نقل از روابط عمومی سازمان اوقاف و امور خیریه، چهل و نهمین جلسه ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور یکم آبان‌ماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی خاموشی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و رئیس این ستاد و دیگر اعضای آن در ساختمان شهید سلیمانی سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی خاموشی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه امروز در این جلسه با اشاره به آیه آخر سوره صف (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا أَنْصَارَ اللَّهِ کَمَا قَالَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ لِلْحَوَارِیِّینَ مَنْ أَنْصَارِی إِلَی اللَّهِ ۖ قَالَ الْحَوَارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ ۖ فَآمَنَتْ طَائِفَةٌ مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَکَفَرَتْ طَائِفَةٌ ۖ فَأَیَّدْنَا الَّذِینَ آمَنُوا عَلَیٰ عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِین)، اظهار کرد: در اندیشه و ساحت ایمان این کتاب الهی دسته‌بندی‌های خاصی را بیان می‌کند؛ جبهه رسانه‌ای دشمن علیه جمهوری اسلامی ایران آنچه که در فکر شیطانی‌اش بوده، انجام داده است؛ در دهه اخیر آنها با رسانه بر کشورها غلبه کرده‌اند؛ با توجه به طراحی‌های که دارند، تصور می‌کنند که با هدایت افکار عمومی در جبهه مقابل انقلاب اسلامی، توفیقات پیدا خواهند کرد ولی به چنین هدفی نخواهند رسید.
وی با تاکید بر اینکه باید مقابله با نظام سلطه را در دستور کار خودمان قرار دهیم، افزود: ما مخاطب مَنْ أَنْصَارِی إِلَی اللَّهِ در آیه آخر سوره صف هستیم و باید در این مسیر قرار بگیریم؛ در جهان معاصر باید گفت‌وگو را بپذیریم و آن را به نسل جوان خوب توضیح دهیم.
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه تاکید کرد: نظام غرب و سلطه دایه مهربان‌تر از مادر نیست؛ دست نظام سلطه آلوده به خون تمام شهدای ایران اسلامی از جمله شهدای انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، امنیت و مدافعین حرم است و اکنون آمده تا خودش را به‌صورت منجی نشان می‌دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین خاموشی با بیان اینکه چهل سال دوم انقلاب اسلامی چله تمدن‌سازی است، تصریح کرد: تمدن‌سازی به بها بدست می‌آید؛ قدرتمندی انقلاب اسلامی در جهان معاصر یکی از علت‌های دشمنی نظام سلطه است؛ ان‌شاءالله جریان دیپلماسی علم و دانش‌بنیان توسط ایران شکل خواهد گرفت؛ ایرانی که با علم درون‌زای خودش و تولیدات خودش می‌تواند قله‌های عظیمی را فتح کند.
وی در خصوص برگزاری مسابقات قرآن گفت: ما سعی کردیم رابطه‌ای را بین امامزادگان و مسابقات قرآنی استانی و ملی برقرار کنیم؛ یکی از ثمراتش این است که در این فضای کالبدی (بقاع متبرکه و امامزادگان) قرآن و عترت معنادار می‌شود و این موضوع را قوی‌تر خواهیم کرد، یعنی فضای کالبدی بقاع متبرکه و امامزادگان بیش از پیش به قرآن نزدیک می‌شوند؛ از سوی دیگر نیز به‌دلیل برگزاری مسابقات در امامزادگان صرفه‌جویی خوبی در هزینه‌ها شده است.
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان اینکه گفته‌ایم تا کرسی‌های تلاوت، مفاهیم، حفظ و تفسیر قرآن کریم در بقاع متبرکه و امامزادگان برگزار شود، افزود: ۲ هزار امامزاده که ظرفیت برگزاری چنین برنامه‌هایی دارند در کشور وجود دارد و هرچقدر که برنامه قرآنی در امامزادگان بیشتر برگزار شود ما از آنها استقبال می‌کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین خاموشی با اشاره به اینکه فعالیت قرآنی یک فعالیت بین‌المذاهبی است، خاطرنشان کرد: این یعنی فعالیت قرآنی در هر کجای کشور برگزار شود با توجه به گرایشات مذهبی، همه از آن استقبال می‌کنند و همه بر سر یک کرسی تلاوت می‌نشینند.
وی در پایان یادآور شد: بسیاری از مسابقات در ایام کرونا تعطیل شد اما مسابقات قرآنی در کشور تعطیل نشد و این توفیق دست داد تا با همکاری دوستان فن‌آور هم مسابقات در سطح استانی و ملی و هم در سطح بین‌المللی برگزار شد؛ برخی از کشورها از این تجربه در مسابقاتشان استفاده کردند؛ به جامعه قرآنی تبریک می‌گویم که توانستیم با تجربه‌ای جدید در این عرصه فعالیت کنیم؛ ستاد عالی مسابقات نیز کمک‌کننده این قضیه بود.
حمید مجیدی‌مهر دبیر ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور در بخشی از این جلسه با اشاره به اینکه در این جلسه اولین رأی‌گیری انتخاب اعضای حقیقی و مسئولان کمیته‌های ستاد عالی مسابقات با آیین‌نامه جدید را شاهد خواهیم بود، اظهار کرد: از کسانی که در دو سال گذشته در کنار ما بودند، نهایت قدردانی را داریم.
وی با بیان اینکه ستاد عالی مسابقات قرآن نقش هدایتگری، سیاستگذاری و استانداردسازی مسابقات قرآنی کشور را بر عهده دارد ولذا ما شعار را با عنوان هدایت، نظارت و حمایت انتخاب کرده‌ایم، تصریح کرد: بخش هدایت به سیاستگذاری و توجه به اسناد بالادستی و قوه نرم‌افزاری که در اختیار نهادهای دولتی و مردمی در حوزه مسابقات قرار می‌گیرد، اختصاص دارد؛ ستاد عالی در این حوزه در سال‌های گذشته اقداماتی انجام داده است اما کافی نیست؛ در این دوره با همت کمیته طرح و برنامه این بُعد از ستاد عالی مسابقات تقویت خواهد شد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه خاطرنشان کرد: ستاد عالی مسابقات صرفاً موتور صادرکننده مجوز یا عدم مجوز نیست و نباید اینگونه باشد؛ ستاد عالی مسابقات باید بتواند راهبردها را تعیین و برای آن هم اقدامات اجرایی تقریر کند؛ در همین راستا جلساتی را با سازمان ملی استاندارد کشور برگزار کردیم تا اولین نشان ملی استاندارد در حوزه مسابقات و محافل قرآنی به تأیید شورای عالی استاندارد که رئیس‌جمهور رئیس آن است را طراحی کنیم؛ پس از این طراحی این موضوع به‌عنوان قانون برای همه دستگاه‌ها در نظر گرفته می‌شود.
مجیدی‌مهر تاکید کرد: با این کار به مرحله‌ای خواهیم رسید که اگر در یک وزارتخانه مسابقه قرآن برگزار شود به استناد بندهای قانون استاندارد با اینها وارد بحث خواهیم شد؛ در آن شورای استاندارد قرار بر این است تا ستاد عالی مسابقات به‌عنوان مرجع تعیین این استانداردها برای گرفتن این نشان شناخته شود.
وی با تاکید بر اینکه ستاد عالی مسابقات باید از مسابقات حمایت کند، افزود: در این مدت که مسابقات قرآن از سوی نهادها و بخش‌های دولتی و مردمی برگزار شد، دوستان برگزارکننده شهادت خواهند داد که ستاد عالی مسابقات حتی در حوزه‌های فنی و مشاوره‌ای و اعزام نیروی متخصص کمک کرده است و این یکی از مولفه‌های مهم در مجموعه ستاد عالی مسابقات است.
دبیر ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآنی کشور به بحث نظارت به‌عنوان یکی از حلقه‌های مهم اشاره کرد و گفت: یکی از حلقه‌های مهم در مسابقات موضوع نظارت است؛ شما اگر اقدام اجرایی را برنامه‌ریزی کنید، بدون اینکه نظارت داشته باشید، یقین داشته باشید به هدف نخواهد رسید؛ من همینجا از ستاد عالی مسابقات و دبیرخانه این ستاد با توجه به فرادستگاهی بودن آن، درخواست دارم تا مسابقات اوقاف را نیز در تیررس نگاه خود قرار دهند.
مجیدی‌مهر با بیان اینکه ما برگزارکنندگان مسابقات قرآن باید نشان دهیم که کار قرآنی یعنی رعایت استانداردها، تاکید کرد: امروز ما نباید برویم جشنواره‌های فیلم داخلی یا خارجی را ببینیم که چکار می‌کنند و بعد همان را در مسابقات تکرار کنیم؛ اتفاقاً ما باید کار خودمان را انجام دهیم و حتی استاندارد خودمان را صادر کنیم.
وی یادآور شد: در همین دوران کرونا خیلی از مسابقات دنیا تعطیل شد؛ یکی از اساتید اعلام کرده بود، چرا ایران اقدام به برگزاری مسابقات بین‌المللی قرآن کرده است در حالی که مالزی با آن قدمت مسابقات خود را تعطیل کرده است؟؛ من در جواب این دوست می‌گویم مگر نگاه ما به مالزی است؟؛ ما باید استانداردهای خودمان را صادر کنیم؛ ما مدعی هستیم ام‌القرای جهان اسلام و صاحب‌سبک و صادرکننده پیام هستیم؛ وقتی اقدام به برگزاری مسابقات به‌صورت مجازی کردیم، دیده شد که کشورهای دیگر و حتی همین مالزی به تقلید از ایران شروع به برگزاری مسابقات خود به‌صورت مجازی و حضوری کرد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه ادامه داد: بعد از برگزاری مسابقات مجازی از سوی ایران بلافاصله چند کشور که برگزارکننده مسابقات هستند از ما خواستند تا دستورالعمل برگزاری را در اختیار آنها قرار دهیم؛ این برای ما در یک کشور شیعی باعث افتخار است؛ البته ما در اجرا نقص داریم، چرا که اولین تجربه برگزاری آن است، اما امروز این دانش در اختیار ما قرار گرفته و خیلی از کشورهای برگزارکننده مسابقات به این نتیجه رسیده‌اند که مسابقات خود را به سبک ایران برگزار کنند.
مجیدی‌مهر افزود: یکی از کارهایی که ستاد عالی مسابقات انجام می‌دهد، رصد مسابقات بین‌المللی قرآن سایر کشورهاست؛ اینکه در آن کشورها چه می‌گذرد و چه سیاستی را پیش‌رو دارند مورد بررسی و تحلیل کارشناسان ما قرار می‌گیرد و نتایج این تحلیل‌ها در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد تا بهترین نتیجه‌گیری را داشته باشند.
وی تصریح کرد: امروز وقتی در مورد مسابقات بین‌المللی قرآن ایران صحبت می‌کنیم و از آن به‌عنوان معتبرترین و بزرگترین رویداد قرآنی در دنیا یاد می‌کنیم، ادله بسیار زیادی وجود دارد؛ در مسابقات بین‌المللی قرآن ایران، شرکت‌کنندگان از هم‌اینک آیین‌نامه مسابقات را در اختیار دارند، تاریخ برگزاری و تمام نکات فنی، فرم‌های داوری، ارتباط مستمر با ستاد برگزاری مسابقات در ایران و ورود نهادهای سیاسی و حاکمیتی در کشورهای مبداء برای آنها مشخص شده است، اما در خیلی از کشورهای دنیا با چنین چیزی مواجه نیستیم؛ شرکت‌کننده ایرانی در مسابقات ترکیه حضور یافته اما تا یک ساعت قبل از شروع مسابقات از آیین‌نامه اطلاع نداشته است.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به اینکه در این مسیر ما دانای کل نیستیم، خاطرنشان کرد: ما هم بر پایه دانش گذشتگان اقدام می‌کنیم و البته کارهای نوآورانه و خلاقانه و با نگاه جهادی را هم در دستور داریم؛ البته این پایان کار نیست و بسیار خوشحال خواهیم شد تا صریح‌ترین انتقادات اعضای ستاد را داشته باشیم تا نقش ناظرانه آنها به خوبی ایفا و از انحراف‌های احتمالی جلوگیری شود.
ارسال فراخوان به بیش از ۱۲۰ کشور برای اعزام نماینده
مجیدی‌مهر در ادامه جلسه به ارائه گزارشی از مراحل مختلف مسابقات سراسری و بین‌المللی قرآن کریم پرداخت و گفت: برای برگزاری سی و هشتمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن ایران، تاکنون به بیش از ۱۲۰ کشور دعوتنامه ارسال شده است؛ به‌دلیل مشکلات اینترنتی زمان ثبت‌نام یک مرحله و تا ۳۰ مهرماه تمدید شد.
وی افزود: پیش‌بینی می‌شود امسال یکی از دوره‌های موفق در معرفی کشورها باشد و امیدواریم رکورد حضور کشورها در این مسابقات که تاکنون ۸۴ کشور بوده است، شکسته شود و در این دوره شاهد حضور نمایندگان ۹۰ کشور باشیم؛ کارهای غربالگری اولیه شرکت‌کنندگان انجام خواهد شد و مرحله مقدماتی آن به میزبانی آستان قدس رضوی در مشهد مقدس و در اوایل دی‌ماه برگزار خواهد شد. همچنین همزمان با مبعث پیامبر اکرم(ص)، شاهد برگزاری مسابقات به‌صورت حضوری خواهیم بود.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه ادامه داد: مسابقات بین‌المللی پیش رو مسابقه برترین‌ها خواهد بود یعنی ما تلاوتی را نخواهیم شنید که تصور شود ای کاش شخص دیگری به نمایندگی از آن کشور در مسابقات حضور نمی‌یافت.
مجیدی‌مهر از برگزاری همایش ملی توسعه موقوفات قرآنی در اصفهان خبر داد و گفت: علاوه بر این در اواخر سال شاهد برپایی همایش ملی حافظان قرآن کریم در شهر اراک خواهیم بود؛ در این همایش از بنیاد بین‌المللی کربلایی کاظم ساروقی رونمایی می‌شود.
وی در پایان از برگزاری مسابقات بین‌المللی قرآن اعتاب مقدسه به همت تولیت آستان مقدس امام حسین(ع) خبر داد و خاطرنشان کرد: در روزهای اخیر ارتباطی از طریق حرم امام حسین(ع) با ستاد عالی مسابقات برقرار شد و از ما درخواست کردند در راه‌اندازی ستاد برگزاری مسابقات، سیاستگذاری و سایر موارد فنی حمایت داشته باشیم.
در بخشی از این جلسه حجت‌الاسلام حمید محمدی دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی به بیان سخنانی پرداخت و با اشاره به اینکه یکی از اجزای موفق دستگاه‌های قرآنی کشور همین ستاد عالی مسابقات است، افزود: مأموریت‌هایی که به این نهاد داده شده است در طول سال‌های گذشته با فراز و فرودهایی اما به شایستگی به انجام رسیده است و هماهنگی لازم را با وجود حجم گسترده مسابقات ایجاد کرده است.
وی تصریح کرد: پدیده عجیب و گسترده‌ای به نام مسابقات داریم، این می‌توانست اختلال زیادی در رشد قرآنی ایجاد کند، اما با حضور موثر ستاد و هماهنگی‌های به عمل آمده، روند مخرب خنثی شده است؛ ما دو پدیده اصلی قرآنی، مسابقات و دیگری نمایشگاه بین‌المللی قرآن داریم؛ امتزاج این دو می‌تواند محصولات عجیب و غریبی به دست بدهد.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی به عقبه پنج هزار ساله ایران در مباحث تمدنی اشاره و خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه مسابقات قرآن صوت و لحن و ظرافت‌های بیانی را همراه دارد و این موضوع در ایرانی‌ها متمایز است، می‌تواند حنجره‌های طلایی در این کشور متولد شود و رشد کند و جهانگیر شود؛ غیر از اینکه می‌تواند در عملیات شناسایی و به کارگیری این ظرفیت نقش ویژه‌ای داشته باشد.
حجت‌الاسلام محمدی تصریح کرد: با تنوع و تعدد مسابقات موافقم و آن را حُسن می‌دانم؛ اگر بتوانیم در مسابقات بین‌المللی قرآن علاوه بر قرآن به قرآن ناطق نیز توجه کنیم به نظرم خوب است؛ این موضوع در داخل کشور وجود دارد، اما اگر بشود یک جنبه بین‌المللی پیدا کند و بدون ایجاد حساسیت باشد، می‌تواند اثرات مفیدی به دنبال داشته باشد؛ مثلاً کتاب صحیفه سجادیه یکی از کم‌حساسیت‌ترین متون است و علمای اهل سنت بالاجماع روی این موضوع تأکید دارند؛ اگر متن‌های حدیثی مشترکی تولید شود تا به‌عنوان منابع مشترک ارائه شود، می‌تواند مفید واقع شود؛ اینکه چه کارهایی بتوان در این عرصه داشت نیاز به تدبیر دارد.
وی با تأکید بر اینکه باید تصویر جدیدی از مسابقه ارائه کنیم، افزود: سباق، استباق، مسابقه و تعابیری از این دست که در قرآن و روایات وجود دارد، مفهوم آن غیر از آن چیزی است که در مورد آن بحث می‌کنیم که چند نفر با چند صدم نمره اختلاف اول تا سوم شوند؛ نفس شرکت در یک رقابت برای رسیدن به یک نقطه طلایی در لحن، صوت، مفهوم و اجرا و ... همه موفقیت و پیروزی و فوز و فائض بودن است؛ این حس را باید در تمام متسابقین ایجاد کنیم.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی ادامه داد: اینکه شرکت‌کننده‌ای رتبه‌ای نیاورد و ساعت‌ها محزون شود و حتی ماه‌ها دچار افسردگی شود، این جزو آفات و آسیب‌های مسابقات می‌تواند باشد؛ باید مسیر را به نحوی هدایت کنیم که درست است چند نفر باید ممتاز شوند، اما اگر بشود در جمهوری اسلامی هدایایی ولو معنوی به کسانی که شرکت کردند بابت نفس حضور در مسابقه داده شود، می‌تواند فضای نویی را ایجاد کند.
حجت‌الاسلام محمدی تصریح کرد: این عنوان هم به گونه‌ای باشد که هیچ معنای سوءاستفاده‌ای از آن برداشت نشود، اما بتواند آن کسی که توانسته است جزو گروه متسابق قرار گیرد یک حس افتخار دائمی برای خود و فرزندان و نوادگان به همراه داشته باشد به نحوی که سال‌ها بعد بگوید که پدربزرگم قرآنی بوده و از سوی جمهوری اسلامی مورد تشویق قرار گرفته است؛ این یک بحث علمی دقیق است و چندین مقاله در این موضوع تولید شده و به زودی ارائه می‌شود؛ اینجا باید سیاستگذاری بر روی این موضوع انجام داد.
وی با اشاره به لایه‌های مختلف مسابقات، تاکید کرد: یکی از این لایه‌ها که از برجسته‌ترین مسابقات قرآن است، مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان بوده است که انصافاً متوجه تأثیر آن در دانشگاه‌های جهان بودیم؛ در یک برنامه ۱۰ساله مقرر شده بود تا محتواهای خوبی به زبان‌های مختلف تولید شود؛ جامعه‌المصطفی (ص) نیز به شایستگی مسابقات را در لایه طلاب در دست گرفته و عنایت ویژه‌ای به برگزاری سالانه مسابقات دارد که این قابل تحسین است.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی یادآور شد: تربیت رسانه‌ای و نه سواد رسانه‌ای یکی از موضوعاتی است که مغفول مانده است. تربیت قرآنی در این سنین (کودکان و نوجوانان) اهمیت دارد و مسابقات قرآن، باید بخشی از این بار را بر دارد و می‌تواند جریان‌سازی خوبی را به‌همراه داشته باشد.
در ادامه این جلسه برای انتخاب چهار عضو حقیقی و چهار مسئول کمیته رأی‌گیری شد؛ اعضای حقیقی شورا شامل دو صاحب‌نظر آقا و خانم در عرصه برگزاری مسابقات و دو صاحب‌نظر در زمینه قرائت و حفظ قرآن کریم است که بر همین اساس محمدرضا پورمعین، مژگان خان‌بابا، محمدحسین سعیدیان و مهدی حسنی با کسب بیشترین رأی به‌عنوان اعضای حقیقی ستاد عالی مسابقات قرآن کشور معرفی شدند.
برای انتخاب مسئولان کمیته‌های تبلیغات و اطلاع‌رسانی، طرح و برنامه، علمی و فنی و نظارت و ارزیابی رأی‌گیری شد و در نهایت محمدحسین محمدزاده به‌عنوان مسئول کمیته تبلیغات و اطلاع‌رسانی، کریم دولتی به‌عنوان مسئول کمیته طرح و برنامه، محمدتقی میرزاجانی به‌عنوان مسئول کمیته علمی و فنی و علی صالحی‌متین نیز به‌عنوان مسئول کمیته نظارت و ارزیابی انتخاب شدند.