عزاداران حسینی در محلههای طاحونه، ماشاده، چهارشاه، و زاجان در شهر رهنان با برگزاری مراسم و آداب و رسوم خاص خود دهۀ اول ماه محرم، ارادات خود را به اباعبدالله و یاران باوفای آن حضرت نشان داده و سپس برگزاری مراسم ویژۀ این محلات در دهۀ دوم محرم، در مساجدِ هر محله بهصورت جداگانه ادامه مییابد.
شهر رهنان که در منطقه ۱۱ استان اصفهان و حدفاصل بین خمینی شهر و مرکز این استان قرار دارد، یکی از بزرگترین مناطق کلانشهر اصفهان است. این شهر از چهارقلعه شکل گرفته که طاحونه، ماشاده، چهارشاه، و زاجان، نام این چهارقلعه و درواقع نام چهار محلۀ رهنان است. از آداب و رسوم این محلهها میتوان به مراسمی اشاره کرد که در ماه محرم برگزار میشود. این مراسم شامل استفاده از نمادها، حرکت گروههای موسیقی مرتبط و برافراشتن پرچمهای بزرگی است که روی اغلب آنها نام ائمه(ع) نوشتهشده است.
ریش سفیدان در همان شب اول محرم، مراسمی به نام سیاهپوشان را برگزار کرده و با دعوت از جوانان عاشق اباعبدالله، پیراهن مشکی بر تن آنها میپوشانند و با اشعار خاصی به استقبال ایام محرم میروند. آنها با بستن گذرها و پرچمهای سیاه نشان میدهند که هنوز عشق امام حسین(ع) را در سینه دارند و با بناکردن چایخانه، از مردم و عزادارانِ آن حضرت پذیرایی میکنند. خواندن نماز صبح و زیارت عاشورا در مساجد نیز از ویژگیهای این مراسم در محلههای طاحونه، ماشاده، چهارشاه، و زاجان رهنان است که بعدازآن با صرف صبحانه از عزاداران پذیرایی میشوند. شبها نیز دستههای زنجیرزنی بعد از نماز مغرب و عشا همراه با گروههای موسیقی مرتبط با حال و هوای محرم در گذرها عزاداری میکنند؛ ضمن اینکه تعزیهخوانی و برگزاری مراسم شام غریبان نیز از دیگر آداب و رسوم محلههای شهر رهنان است که همپای سایر نقاط شهر برگزار میشود.
نگاهی به عزاداری محرم در چهارمحلۀ رهنان
شرح مراسم از زبان یکی از ریشسفیدان رهنان
کریم عبداللهی، یکی از اهالی قدیمی رهنان و محلۀ طاحونه است که به گفتۀ خودش از حدود ۶ نسل قبل از او تا امروز در این محله ساکن بودهاند. او با اشاره به آداب و رسوم محلههای مختلف شهر رهنان در ایام ماه محرم، به ایسنا گفت: در آداب و رسوم چهارمحلۀ رهنان تفاوتی وجود ندارد و بیشترِ مراسمهای عزاداری در این شهر نیز به یک صورت برگزار میشود.
عبداللهی خاطرنشان کرد: در روز تاسوعا و از ساعت ۱۱ صبح، دسته عزاداریِ محله طاحونه از خیابان امام حسین(ع) به سمت خیابان کهندژ و محله شریعتی به راه میافتند و با شنیدهشدن صدای عزادای و موسیقی ویژهای که نواخته میشود، اهالی محل، از کودکان و زنان گرفته تا سالخوردگان، به جمع عزاداران میپیوندند. بعداز آن نوبت به دسته سینهزنی زنان میرسد و سایر اهالی نیز در همراهیِ عزاداری با آنها سینه میزنند.
عبدالهی اضافه کرد: اشعار خاصِ مداحی در گروه زنجیرنان، شور و حال خاصی به شهروندان محله میدهد و در نهایت ساعت یک بعدازظهر در آخرین گذر، از عزاردان با شربت و ناهار پذیرایی میشود و بهاینترتیب عزاداری به پایان میرسد.
نگاهی به عزاداری محرم در چهارمحلۀ رهنان
او که از اهالی قدیمی محله طاحونه در رهنان است، با اشاره به مراسم روز عاشورا در رهنان، آن را نیز اینطور توضیح داد: روز عاشورا از ساعت۱۰:۳۰ دقیقه صبح دستههای عزاداری از مسجد امامحسین(ع) آماده شده و به سمت خیابان مطهری و سپس خیابان امام سجاد و بعد نیز راهی خیابان قدس میشوند و درنهایت با عبور از آخرین گذر که همان مسجد امام حسین(ع) است برای صرف ناهار راهنمایی میشوند.
عبدالهی ادامه داد: دو ساعت بعد از پایان حرکت دستۀ عزاداری، تعزیهخوانی شروع شده و تا آخر شب ادامه دارد، و بعد از آنکه نماز مغرب و عشا خوانده شد مراسم شام غریبان برگزارشده و دستۀ زنجیرزنان به طرف گلزار شهدای رهنان حرکت کرده و هر یک از افراد زنجیرزن، بر سر مزار یک شهید ایستاده و مراسم مداحی به صورت منظم و درحالی اجرا میشود که زنجیر بر دوش عزاداران است. بدینصورت به یاد حضرت زینب(س) و کودکانِ صحنه عاشورا به عزاداری پرداخته و در آخر نیز عزادارن با صرف شام پذیرایی میشوند.
بهگزارش ایسنا، عزاداری دهۀ اول محرم در خیابانهای محلههای مختلف رهنان برگزار میشود و سپس دهۀ دوم در مساجدِ هر محله بهصورت جداگانه و با حضور جمعی از مردم و مداحان مطرح ادامه مییابد.