فولیک اسید و آهن دو ماده بسیار مهم هستند که نقش بسیار مهمی در حفظ سلامتی بدن دارد. نقش این دو ماده در تولید گلبول قرمز حائز اهمیت بوده و می‌تواند تاثیر زیادی روی درمان و کنترل کمخونی داشته باشد.
در واقع مکمل‌های فولیک اسید مثل قرص فولیک اسید و مکمل‌های آهن مثل قرص آهن جزو معروف‌ترین نوع مکمل کم خونی هستند که مورد استفاده بسیاری از افراد قرار می‌گیرد.
اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که بسیاری از افرادی که به دنبال درمان کم خونی هستند بین خرید قرص آهن و قرص فولیک اسید دچار شک و تردید می‌شوند.
در این مقاله به به صورت تخصصی و کامل بررسی تفاوت قرص آهن و فولیک اسید می‌پردازیم تا این عزیزان بتوانند به راحتی بین خرید مکمل فولیک اسید و مکمل آهن، بهترین گزینه را انتخاب کنند.
فولیک اسید چیست؟
اسید فولیک یا همان فولیک اسید که به طور طبیعی در غذا وجود دارد و به عنوان فولات نیز شناخته می‌شود، یک ویتامین B حیاتی است که طیف وسیعی از نقش‌های مهم را در بدن ایفا می‌کند. در واقع این ماده در کنار قرص B12 نوعی مکمل کم خونی بسیار موثر است.
فولیک اسید دارای نقش بسیار مهمی در بدن است، از کمک به تولید و ترمیم DNA گرفته تا تسهیل تقسیم و رشد سلولی سریع و کمک به سلامت مغز، در واقع فولیک اسید یک بازیگر اساسی در حفظ سلامت کلی بدن است.
ضرورت فولیک اسید و فواید مصرف آن
اسید فولیک در بارداری و رشد
یکی از برجسته‌ترین نقش‌های اسید فولیک در جلوگیری از نقص لوله عصبی در نوزادان است. لوله عصبی پیش ساز جنین برای مغز و نخاع است. اگر لوله عصبی به طور کامل بسته نشود، NTD رخ می‌دهد و منجر به نقص در ستون فقرات و جمجمه می‌شود.
از آنجایی که لوله عصبی در ماه اول بارداری رشد می‌کند، اغلب قبل از اینکه بسیاری از زنان بدانند باردار هستند، متخصصان توصیه می‌کنند که همه زنان در سنین باروری مکمل اسید فولیک مصرف کنند.
اسید فولیک در سنتز و ترمیم DNA
اسید فولیک نقش مهمی در سنتز و ترمیم DNA در بدن دارد. DNA حامل اطلاعات ژنتیکی ما است و برای تقسیم و رشد همه سلول‌ها ضروری است. بنابراین، کمبود اسید فولیک می‌تواند منجر به مشکلاتی در رشد و ترمیم سلول‌ها شود.
اسید فولیک و سلامت قلب و عروق
اسید فولیک همراه با سایر ویتامین‌های گروه B در فرآیند تجزیه هموسیستئین، یک آمینو اسید در خون نقش دارد. سطوح بالای هموسیستئین با افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مرتبط است، زیرا می‌تواند به شریان‌ها آسیب برساند یا منجر به لخته شدن خون شود.
اسید فولیک و سلامت مغز
تحقیقات نوظهور اسید فولیک را با سلامت مغز مرتبط دانسته‌اند و چندین مطالعه نشان می‌دهند که ممکن است با افزایش سن به حفظ عملکرد مغز کمک کند.
تامین فولیک اسید چگونه است؟
مکمل‌هاروشی رایج برای اطمینان از دریافت اسید فولیک نوعی مکمل کم خونی است. مکمل فولیک اسید بدون نسخه در دسترس هستند و معمولاً به صورت قرص یا کپسول عرضه می‌شوند.
فولیک اسید به برخی غذاها مانند نان، غلات و ماکارونی اضافه می‌شود تا اطمینان حاصل شود که افراد در رژیم غذایی خود به اندازه کافی مصرف می‌کنند.
عوارض کمبود فولیک اسید
همان طور که گفته شد اسید فولیک که به عنوان ویتامین B9 نیز شناخته می‌شود، نقش مهمی در عملکردهای بیولوژیکی مختلف از جمله سنتز و ترمیم DNA، تشکیل گلبول‌های قرمز خون و عملکرد عصبی دارد.
کمبود اسید فولیک می‌تواند منجر به بسیاری از مشکلات سلامتی شود، از خفیف تا شدید. در اینجا، عواقب بالقوه نداشتن اسید فولیک کافی در بدن را بررسی می‌کنیم.
کم خونی ماکروسیتیک
یکی از شایع‌ترین عوارض کمبود اسید فولیک، وضعیتی به نام کم خونی ماکروسیتیک است که با تولید گلبول‌های قرمز کمتر اما بزرگ‌تر مشخص می‌شود.
از آنجایی که این سلول‌های بزرگ نمی‌توانند به اندازه گلبول‌های قرمز معمولی کارآیی داشته باشند، اکسیژن کمتری را به بافت‌های بدن می‌رسانند که منجر به خستگی، ضعف و تنگی نفس می‌شود.
عوارض در بارداری
کمبود اسید فولیک در دوران بارداری می‌تواند منجر به عوارض قابل توجهی شود. کمبود اسید فولیک به عنوان یک ماده مغذی حیاتی برای رشد لوله عصبی کودک، می‌تواند منجر به نقایص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا و آنسفالی شود.
اسپینا بیفیدا منجر به آسیب ستون فقرات و اعصاب می‌شود، در حالی که آنسفالی بر رشد مغز تأثیر می‌گذارد و اغلب منجر به سقط جنین یا مرگ نوزاد می‌شود.
کمبود اسید فولیک در دوران بارداری همچنین می‌تواند خطر عوارض دیگری مانند زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و تاخیر رشد در رحم را افزایش دهد.
اثرات سلامت روان
کمبود اسید فولیک می‌تواند اثرات قابل توجهی بر سلامت روان داشته باشد. این بیماری با افسردگی مرتبط است. افرادی که سطح اسید فولیک پایینی دارند بیشتر افسرده می‌شوند و کمتر به درمان‌های ضد افسردگی پاسخ می‌دهند.
بیماری قلبی
اسید فولیک نقش مهمی در کنترل سطح هموسیستئین، یک اسید آمینه، در خون دارد. سطوح بالای هموسیستئین با افزایش خطر بیماری قلبی و سکته مرتبط است.
هنگامی که سطح اسید فولیک پایین باشد، سطح هموسیستئین می‌تواند افزایش یابد و خطر آسیب به شریان‌ها را افزایش دهد و به طور بالقوه منجر به بیماری قلبی شود.
به خطر افتادن عملکرد سیستم ایمنی بدن
فولیک اسید در تولید و ترمیم DNA نقش دارد که برای تقسیم سریع سلولی و رشد لازم برای پاسخگویی موثر به عوامل بیماری زا از سیستم ایمنی ضروری است. کمبود فولیک اسید می‌تواند منجر به ضعف سیستم ایمنی شود و افراد را مستعد ابتلا به عفونت‌ها کند.
منابع دریافت فولیک اسید
منابع طبیعی فولیک اسید
بسیاری از غذاها به طور طبیعی حاوی فولات هستند. مصرف رژیم غذایی حاوی انواع این غذاها می‌تواند به اطمینان از دریافت کافی این ماده مغذی مهم کمک کند.
سبزیجات سبز برگ: یکی از غنی‌ترین منابع فولات هستند. اسفناج، کلم پیچ
حبوبات: عدس، نخود و لوبیا به خصوص لوبیا چشم بلبلی سرشار از فولات هستند.
میوه‌ها و آب میوه‌ها: پرتقال و توت‌فرنگی، مانند آب آنها، سطح فولات بالایی دارند.
تخم مرغ: تخم مرغ علاوه بر اینکه منبع خوبی از پروتئین است.
گوشت و مرغ: جگر و قلوه سنگ دارای بالاترین غلظت فولات در بین سایر مواد غذایی هستند. با این حال، اینها کلسترول بالایی نیز دارند، بنابراین باید در حد اعتدال مصرف شوند. مرغ، بوقلمون و گوشت گاو نیز حاوی فولات هستند اما در مقادیر کمتر.
دانه‌ها و آجیل‌ها: دانه‌های آفتابگردان و دانه‌های کتان مقادیر بالایی فولات دارند. بادام زمینی، بادام و گردو نیز منابع خوبی هستند.
قرص فولیک اسید چیست؟
قرص اسید فولیک یک مکمل غذایی رایج است که برای افزایش مصرف غذایی این ویتامین ضروری فرموله شده. قرص فولیک اسید در دوزهای مختلف، از جمله 400، 600، و 800 میکروگرم در دسترس هستند تا نیازهای سلامت فردی و شرایط خاص را برآورده کنند.
قرص فولیک اسید 400 میکروگرم
دوز استاندارد برای بزرگسالان برای حمایت از سلامت عمومی، مکمل اسید فولیک 400 میکروگرم معمولاً به عنوان یک مکمل غذایی روزانه برای حفظ سطح اسید فولیک کافی در بدن استفاده می‌شود. همچنین مقدار توصیه شده روزانه برای زنان در سنین باروری برای جلوگیری از نقص لوله عصبی در صورت بارداری است.
قرص فولیک اسید 600 میکروگرم
دوز 600 میکروگرم اغلب برای زنان باردار توصیه می‌شود، زیرا نیازهای تغذیه ای آنها در دوران بارداری افزایش می‌یابد.
قرص فولیک اسید 800 میکروگرم
قرص‌های 800 میکروگرمی اسید فولیک معمولاً برای افرادی با شرایط خاص مانند کسانی که سابقه نقص لوله عصبی در بارداری‌های قبلی، انواع خاصی از کم خونی یا مشکلات سوء جذب دارند، تجویز می‌شود.
آهن چیست؟
همان طور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد، آهن یکی دیگر از مواد معدنی بسیار مهم در بدن است که می‌تواند تاثیر بسیار زیادی رو سلامت کلی بدن به خصوص در سیستم گردش خود داشته باشد. در ادامه با بررسی بیشتر آهن و مکمل آهن همراه باشید.
آهن و هموگلوبین
آهن جزء کلیدی هموگلوبین است، پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز خون که اکسیژن را از ریه‌ها به بقیه بدن می‌رساند.
بدون آهن کافی، بدن نمی‌تواند هموگلوبین کافی تولید کند که منجر به کم خونی فقر آهن می‌شود. کم خونی ناشی از فقر آهن می‌تواند علائمی مانند خستگی، ضعف، رنگ پریدگی پوست، ضربان قلب نامنظم، تنگی نفس، سرگیجه و موارد دیگر را ایجاد کند.
انواع مکمل‌های آهن
مکمل‌های آهن در اشکال و انواع مختلفی وجود دارند. نمک‌های آهن، از جمله فروس سولفات، فروس فومارات و فروس گلوکونات، رایج‌ترین انواع مکمل‌های آهن هستند و به طور کلی به خوبی توسط بدن جذب می‌شوند. نمک‌های آهن فریک شکل دیگری هستند، اما به خوبی جذب نمی‌شوند.
مکمل‌ها همچنین می‌توانند به صورت مایع، قرص، کپسول، یا به عنوان مکمل مولتی ویتامین یا معدنی عرضه شوند. برخی از مکمل‌ها حاوی مواد مغذی دیگری مانند ویتامین C هستند که می‌تواند به بهبود جذب آهن کمک کند.
ضرورت آهن و فواید مصرف آهن
افراد مختلف به دلایل مختلفی به مکمل‌های آهن نیاز دارند. برای مثال، زنان باردار به دلیل افزایش حجم خون و آهن مورد نیاز جنین در حال رشد و جفت، نیاز بیشتری به آهن دارند.
افرادی که ا خون قابل توجهی از دست داده‌اند، مانند جراحی یا جراحت، ممکن است به مکمل‌های آهن نیز نیاز داشته باشند تا ذخایر آهن خود را دوباره تامین کنند. علاوه بر این، افراد مبتلا به بیماری‌های خاص، مانند بیماری کرون یا بیماری سلیاک، ممکن است در جذب آهن از غذا مشکل داشته باشند و ممکن است به مکمل‌ها نیاز داشته باشند.
منابع دریافت آهن
آهن در طیف وسیعی از غذاها، چه گیاهی و چه حیوانی وجود دارد. دو نوع آهن رژیمی وجود دارد: هِم و غیرهِم. آهن هِم که حدود 40 درصد آهن موجود در گوشت، مرغ و ماهی را تشکیل می‌دهد، به راحتی جذب بدن می‌شود.
در مقابل، آهن غیر هم در غذاهای گیاهی مانند غلات، لوبیا، سبزیجات، میوه‌ها، آجیل و دانه‌ها یافت می‌شود و به خوبی جذب بدن نمی‌شود.
برخی از بهترین منابع آهن هِم عبارتند از:
گوشت قرمز، مرغ، جگر و کلیه
بهترین منابع آهن غیر هِم عبارتند از:
حبوبات، سبزیجات ، میوه‌های خشک شده و آجیل‌ها
قرص آهن چیست؟
در حالی که می‌توان تمام آهن مورد نیاز خود را از یک رژیم غذایی متعادل دریافت کرد، برخی افراد ممکن است به مکمل‌های آهن نیاز داشته باشند.
مکمل‌های آهن دارویی در درجه اول برای درمان یا پیشگیری از کم خونی فقر آهن استفاده می‌شوند. اگر مکمل‌های آهن با معده خالی مصرف شوند، بدن می‌تواند موثرترین مکمل‌های آهن را جذب کند.
انواع مختلفی از آهن در مکمل‌ها استفاده می‌شود، از جمله فروس سولفات، فروس فومارات و فروس گلوکونات. در حالی که همه اینها منابع موثر آهن مکمل هستند، برخی ممکن است بهتر از دیگران تحمل شوند.
تفاوت قرص آهن و قرص فولیک اسید؟
در حالی که هر دو آهن و اسید فولیک نقش مهمی در تشکیل گلبول‌های قرمز دارند، عملکرد آنها در این فرآیند به طور قابل توجهی متفاوت است.
آهن به طور مستقیم در تولید هموگلوبین، پروتئینی که به گلبول‌های قرمز خون اجازه می‌دهد اکسیژن را حمل کنند، نقش دارد. از سوی دیگر، اسید فولیک برای سنتز DNA ضروری است، که زیربنای رشد و تقسیم همه سلول‌ها از جمله گلبول‌های قرمز خون است.
علاوه بر این، در حالی که هر دو ماده مغذی می‌توانند در صورت کمبود باعث ایجاد انواع کم خونی شوند، علل و درمان کم خونی فقر آهن و کم خونی ناشی از فولات متفاوت است.
تفاوت کلیدی دیگر بین این دو در نقش آنها فراتر از تولید سلول‌های خونی است. آهن به عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند و از عملکرد شناختی حمایت می‌کند، در حالی که اسید فولیک نقش مهمی در جلوگیری از نقص مادرزادی، تبدیل کربوهیدرات‌ها به انرژی و حمایت از سلامت مغز ایفا می‌کند.
قرص آهن یا قرص فولیک اسید؟
بنابراین برای تشخیص این که قرص آهن یا قرص فولیک اسید برای شما مناسب است، بهتر است به یک پزشک یا متخصص مراجعه کنید تا بعد از انجام دادن آزمایشات، بهترین و بهینه‌ترین مکمل را بسته به نیاز بدنی شما تجویز کند. پس بنابراین برای این که بین قرص آهن و قرص فولیک اسید یکی را انتخاب کنید بهتر است به وضعیت بدنی خود توجه کنید.
قرص آهن می‌تواند به شکل مناسبی آهن مورد نیاز بدن شما را تامین کند. و مشکل شما را در رابطه با کمخونی ناشی از فقر آهن درمان کند.
از طرفی قرص فولیک اسید می‌تواند فولیک اسید مورد نیاز بدن شما را تامین کرده و به درمان کمخونی ناشی از فقر فولیک اسید کمک زیادی کند.