عزت‌الله ضرغامی از چالش‌های انجمن خیرین میراث فرهنگی کشور، که به دلیل نظام اداری، که آن را «فشل»، «ناکارآمد» و «عین بختک» خواند، یک سال زمان برد تا راه‌اندازی شود، سخن گفت و از ۱۵۰۰ میلیارد تومان بودجه عمرانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که هنوز اختصاص داده نشده است، گله کرد.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در آیین آغاز به کار انجمن میراث فرهنگی و در جمع مفاخر میراث فرهنگی، خیرین و سرمایه‌گذاران، با ادبیاتی که با مطایبه و شوخ‌طبعی همراه بود، گفت: اولین چراغ این انجمن را می‌خواستم خودم روشن کنم، بنابراین با حاج خانم مطرح کردم که در نهایت به مبلغ ۱۰ میلیون تومان به توافق رسیدیم. البته این صحبت ما کمی طولانی شد و ایشان پرسیدند با این پول ایران را می‌توانید نجات دهید؟
ضرغامی ادامه داد: اصطلاحی داریم به نام «میکرو قدرت‌ها»، یعنی قدرت‌های کوچک، که وقتی جمع می‌شوند به جریان تبدیل می‌شوند. مصداق این بیت از سعدی است «مورچگان را چو بود اتفاق/ شیر ژیان را بدرانند پوست». مردم باید پای کارهای بزرگ بیایند، البته طبق همان قانون به حضور و مشارکت بزرگان به عنوان پیشران‌های جریان مردمی نیاز داریم.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیان کرد: نشست نمادین انجمن خیرین میراث فرهنگی، آغاز حرکتی بزرگ در تاریخ ایران است. میراث فرهنگی بزرگترین و جدی‌ترین عامل برای انسجام ملی است. امروز بیش از هر زمان به وحدت و انسجام ملی نیاز داریم.
ضرغامی سپس به قطبی‌سازی اشاره کرد و افزود: در دو سال حضورم در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سعی کردم بین طرفین آشتی برقرار کنم، متاسفانه در میراث فرهنگی دوقطبی‌هایی را شکل داده بودند. زمانی که در مجلس از ایران باستان، کورش و داریوش سخن گفتم برخی نماینده‌های باسابقه و انقلابی مجلس گفتند این موضوعات را نمی‌دانستند و گرفتار دوقطبی بودند و فکر می‌کردند اگر درباره ایران باستان صحبت کنند گرفتار می‌شوند.
او ادامه داد: یکی از مسائلی که در این دو سال سعی کردم به آن توجه کنم شادی بوده است. از داریوش در کتیبه‌ای که در گنجنامه وجود دارد، آمده است «به نام خداوندی که شادی را آفرید». یکی از گمشده‌های ما بعد از انقلاب، شادی است. درحالی‌که این‌ها میراث فرهنگی ما بوده است.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سپس به کمبود منابع مالی در حوزه میراث فرهنگی، اشاره کرد و افزود: یکی از مشکلاتی که وجود دارد و تجمیع‌شده از ده‌ها سال قبل و حتی قبل از انقلاب به ما رسیده، بی‌توجهی و کمبود اعتبارات برای حفظ میراث فرهنگی است. این یک یادگاری است که از گذشته به ما به میراث رسیده است. حدود ٣۵ هزار اثر ملی ثبت شده است اما میانگین بودجه حفاظت از این آثار حدود روزی ٣٠٠ هزار تومان برای هر اثر است. امسال یک‌هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه عمرانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بود که البته بخشی از آن به مرمت مربوط می‌شد، ولی کشور گرفتار است و تا الان از این مبلغ هیچ‌چیزی به وزارت ما نیامده است، ان‌شاءالله بعداً می‌آید، ولی سال تمام شد.
سال تمام شد پول نیامد!
ضرغامی گفت: با این وضعیت منابع مالی، باید راه حل پیدا کرد، اقدامی انجام دهیم، جلو چشم ما میراث تمدنی و فرهنگی‌مان، درحال از بین رفتن است. البته بعضی‌ها را با حضورم در شهرها حل می‌کنم. من در این دو سال به ۱۹۰ شهر رفتم و تعداد زیادی روستا را دیدم. در بعضی از شهرها تا ۲۰ اثر تاریخی هست. بعضی از مشکلات را حضوری می‌توان حل کرد. فقط گرفتار دستگاه‌هایی مثل اوقاف هستند و یا برخی‌شان کثیرالمالک‌ها هستند، برخی از این موارد را حضوری پیگیری و حل می‌کنیم، اما مردم باید پای کار بیایند.
او اضافه کرد: البته در کشورهای دیگر، هرچند من زیاد نرفته‌ام و فعلا وقتم را روی شهرهای داخلی گذاشته‌ام، ولی هر کجا می‌روم اجمالا مشابه این مشکلات را می‌بینم، ولی وضع ما به نسبت خیلی جاها بهتر است، به ویژه دانش مرمت ما به نسبت خیلی جاها بالاست.
ضرغامی سپس به برخی چالش‌های راه‌اندازی انجمن خیرین میراث فرهنگی، اشاره کرد و افزود: آقای دارابی ـ معاون میراث فرهنگی‌ـ یک سال دوید تا این انجمن را تأسیس کند، نظام اداری آن‌قدر فشل و عقب‌مانده است، عین بختک می‌ماند، البته این را رییس‌جمهور هم قبول دارد. با این نظام اداری ناکارآمد و فشل، که یکصد سال است بر ما تحمیل شده است، باید زیر میز بزنیم. فقط یک سال طول کشید تا موارد قانونی این انجمن حل شود.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در پایان سخنانش با حاشیه‌هایی که گاهی برای برخی حرف‌ها و رفتارها درست می‌شود، مزاح کرد و گفت: (در یک برنامه تلویزیونی) گفته بودم حضرت ابراهیم (ع) یک شب با ستاره‌پرستان نشست تا آن‌ها را هدایت کند، یک شب با ماه‌پرستان و یک شب هم با خورشیدپرستان، اگر الان بود دستگاه‌های نظارتی چنان پرونده‌ای برایش درست می‌کردند که نبوتش را کلا فراموش می‌کرد.