«جشن سده» مشترک از سوی ایران و تاجیکستان در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت جهانی شد.
پرونده «جشن سده» که مشترک از سوی ایران و تاجیکستان تدوین شده است، در هجدهمین نشست کمیته بین دولتی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو که هم‌اینک در شهر کاسان بوتسوانا در آفریقا درحال برگزاری است، بررسی شد و رأی مثبت این کمیته را گرفت.
«جشن سده» به شماره ۲۰۶۷ در ۲۹ بهمن‌ماه سال ۱۳۹۸ در فهرست ملی ایران ثبت شد و وزیر وقت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در بخشنامه‌ای دستور پاسداشت و زنده‌گردانی این کهن آیین را به استانداران کشور ابلاغ کرد. پرونده جشن سده نیز در سال ۱۳۹۹ در فهرست رزرو یونسکو قرار گرفته بود.
«سده» از آیین‌های مهم ایران باستان است که همچنان در مناطقی از ایران و در آغاز شامگاه دهم بهمن برگزار می‌شود. در این آیین، آتش به همراه آب، باد و خاک از عناصر مقدس به شمار می‌رود، که در بسیاری از جشن‌های ایرانیان نقش کاربردی داشته است. ایرانیان باستان معتقد بودند آتشی که در این روز افروخته می‌شود، سمبل و نشانه گرم شدن زمین و آماده شدن برای ورود به فصل بهار است.
در بعضی دوره‌های تاریخی که ایرانیان برای اجرای این آیین با محدودیت روبه‌رو بوده‌اند، هیزم‌ها را بر بلندای کوه یا بالای بام خانه‌ها جمع می‌کردند و در آیین سده می‌سوزاندند، اما امروزه مکان‌های مشخصی را برای افروختن آتش انتخاب و این آیین را در این مکان‌ها برگزار می‌کنند.
در این جشن، زرتشتیان و موبدان به صورت حلقه، گرد آتش می‌ایستند و مردم در پشت سر آنها قرار می‌گیرند. در این مراسم موبدان دعای آتش نیایش می‌خوانند و سپس هیزم‌ها را آتش می‌زنند و در ادامه به شاهنامه‌خوانی و اجرای موسیقی می‌پردازند. زرتشتیان در آیین سده معمولا لباس‌های سفید بر تن می‌کنند.
امروز (پانزدهم آذر) «هنر تذهیب» (مشترک با ترکیه، آذربایجان، تاجیکستان و ازبکستان) و «افطار و سنت‌های فرهنگی و اجتماعی آن» (مشترک با آذربایجان، ترکیه و ازبکستان) رأی مثبت این کمیته را گرفتند و به این ترتیب سه پروندۀ ایران در سومین روز از برگزاری این دوره از کمیته بین دولی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو، به فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو وارد شد و شمار میراث ناملموس جهانی ایران به ۲۴ عنصر رسید.
مهارت سنتی قالی‌بافی در کاشان، ردیف موسیقی ایرانی، تعزیه، موسیقی بخشی‌های خراسان، نقالی و داستان‌سرایی نمایشی در ایران، نوروز، هنر ساختن و نواختن کمانچه، آیین‌های پهلوانی یا زورخانه‌ای، مهارت ساخت و نواختن دوتار، دانش ساخت لنج، فرهنگ پخت و تقسیم نان لواش، قالی‌شویان، مهارت‌های سنتی قالی‌بافی در فارس، چوگان، نگارگری ایرانی، آیین زیارت کلیسای تادئوس، برنامه ملی پاسداری از هنر خوشنویسی، یلدا/چله، هنر ساختن و نواختن عود، هنر سوزن‌دوزی ترکمن، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم، هنر تذهیب، افطار و سنت‌های فرهنگی و اجتماعی آن و جشن سده، تا کنون به نام ایران و یا مشترک با کشورهای دیگر در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت جهانی شده است.
انتهای پیام