خارگ نیوز: این روزها زمان کشت گوجه فرنگی در استان بوشهر است؛ استانی که رتبه نخست تولیدخارج از فصل این محصول را در کشور دارد. اما گوجه‌کاران این استان از اکنون نگران از فروش محصول هستند.
به گزارش خارگ نیوز، کشاوزان استان بوشهر امسال در حالی کشت گوجه فرنگی خارج فصل را آغاز کرده‌اند که از هم اکنون نگران فروش محصول خود در شرایط کرونایی بازار هستند و چشم امید آنان به بازگشایی دروازه‌های صادراتی کشور‌های همسایه دوخته شده است و از مسئولان می‌خواهند تا در فرصت چند ماهه پیش رو در این زمینه چاره‌اندیشی کنند.
کشت و برداشت گوجه فرنگی در بوشهر برخلاف دیگر استان‌ها که به طور معمول در بهار و تابستان انجام می‌شود، در این استان در فصل تابستان (اول مرداد) کشت و برداشت آن در اوائل پاییز آغاز و تا اردیبهشت سال بعد ادامه دارد که به همین دلیل به محصول خارج از فصل معروف شده است.
هم اکنون سالانه ۱۱ هزار و ۲۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی استان بوشهر زیر کشت گوجه فرنگی خارج فصل قرار می‌گیرد و بیش از ۶۰۰ هزار تن از این محصول در این استان تولید می‌شود و با توجه به اینکه گوجه فرنگی در فصل زمستان در بازار کشور کمیاب و گران می‌شود، ورود محصول خارج فصل استان بوشهر در تعدیل قیمت‌ها و تنظیم بازار نقش موثری ایفا می‌کند.
اما در سال‌های اخیر بازار گوجه فرنگی در استان بوشهر با نوسان‌های زیادی روبرو شده طوری که برخی از فعالان این بخش را از لحاظ درآمدی و اقتصادی از فرش به عرش برده و بالعکس برخی را زمین زده است.
برخی عوامل این نوسان‌ها رواج کشت زمستانه گوجه فرنگی در برخی استان‌های جنوبی، افزایش سطح زیر کشت، تاخیر در کشت و همزمان شدن برداشت محصول با استان‌های دیگر و ممنوعیت صادرات است که باعث می‌شود تا محصول روی دست کشاورزان بماند و زیان‌های هنگفتی متحمل شوند.
همچنین عوامل طبیعی نظیر سیل، تگرگ و سرمازدگی و غیر طبیعی از جمله تامین، کمبود و گرانی نهاده‌های کشاورزی، نبود صنایع تبدیلی کافی و حمایت نکردن کارخانه‌های موجود در زمان بحران از کشاورزان نیز در وضعیت تولید محصول گوجه فرنگی از لحاظ کمی و کیفی تاثیر زیادی دارد.
بیماری کرونا طی امسال و همه‌گیری آن در جهان بر روند واردات و صادرات کشور‌های مختلف تاثیرگذار است، طوری که با گذشت بیش از هفت ماه از آغاز شیوع این ویروس برخی کشور‌ها برای پیشگیری از انتقال این بیماری مرز‌های صادراتی و وارداتی خود را بسته نگه داشته‌اند و این باعث شده‌است تا گوجه کاران بوشهری از هم اکنون نگران بازار فروش محصول خود باشند.
کشاورزان استان بوشهر براین باورند که با توجه به فرصت چند ماهه تا برداشت گوجه فرنگی خارج فصل در این استان، مسئولان در شرایط کرونایی موجود از هم اکنون برای صادرات و بازار فروش این محصول و یا خرید تضمینی با قیمت مناسب چاره اندیشی کنند تا از زیان آنان پیشگیری شود.
آنان یادآورشدند: در سال‌های ۹۶ و ۹۷ دولت در قالب سازمان تعاون روستایی با خرید حمایتی گوجه فرنگی استان بوشهر که دچار رکود بازار شده و روی دست آنان مانده بود، کمک بزرگی به کشاورزان این استان کرد.
فراهم شدن زمینه صادرات و خرید تضمینی خواسته گوجه‌کاران بوشهر
نماینده کشاورزان بخش آبدان شهرستان دیر به عنوان قطب اصلی و خاستگاه تولید گوجه فرنگی خارج فصل در استان بوشهر و کشور گفت: یکی از راه‌های مهم و اساسی در حمایت از کشاورزان گوجه کار صادرات این محصول است که مسئولان باید آن را جدی بگیرند.
مرتضی حاجیان افزود: گرانی قیمت نهاده‌های کشاورزی نظیر کود، بذر و سم و کمبود آنها در بازار و افزایش هزینه‌های تمام شده تولید برداشت و حمل و نقل گوجه فرنگی باعث شده تا کشاورزان با مشکلات زیادی روبرو شوند که دولت باید در این زمینه ورود کرده و نهاده‌های مورد نیاز گوجه‌کاران را با قیمت مناسب تامین کند.
او ادامه داد: با توجه به تجربه موفق تعاون روستایی در سال‌های گذشته در زمینه خرید حمایتی محصول گوجه فرنگی مانده روی دست کشاورزان استان بوشهر که کمک بزرگی به آنان بود، یکی از خواسته‌های اصلی گوجه‌کاران است که خرید تضمینی محصول با نرخ مناسب برای امسال و سال‌های بعد تصویب شود.
حاجیان اضافه کرد: یکی دیگر از مشکلات گوجه‌کاران نرخ بیمه محصولات کشاورزی است که هیچ تناسبی با قیمت تمام شده محصول ندارد و به این دلیل کشاورزان رغبتی برای بیمه کردن محصول خود نشان نمی‌دهند که مسئولان ذیربط باید در این زمینه نیز تعادل ایجاد کنند.
حبیب اعتمادی خواه مدیرعامل تعاونی روستایی امید، بخش آبدان گفت: تعاون روستایی ظرفیت بسیار بالایی دارد که می‌تواند در زمان افت قیمت محصول گوجه فرنگی با خرید تضمینی و توافقی به فریاد کشاورزان برسد.
حبیب اعتمادی خواه افزود: پارسال به دلیل اینکه خرید حمایتی هر کیلوگرم گوجه فرنگی ۹ هزار ریال بود کشاورزان استقبال نکردند و در عمل هم هیچ اقدامی نشد و کشاورزان معتقد بودند که با هزینه سبد بسته بندی و کارگر تولید هر کیلو محصول بیش از ۱۰ هزار ریال برای کشاورز تمام می‌شود، و محصول خود را به صورت فله‌ای به کارخانه‌های رب گوجه فرنگی تحویل دادند.
ضرورت افزایش صنایع تبدیلی گوجه‌فرنگی و حمایت از کشاورزان در زمان بحران
مدیرعامل تعاونی روستایی امید، بخش آبدان گفت: تعاون روستایی و صنعت، معدن و تجارت می‌توانند با توافق با کارخانه‌های صنایع تبدیلی رب گوجه فرنگی محصولات کشاورزان را خریداری کنند، اما مشروط به اینکه مبلغ محصول بموقع پرداخت و کرایه حمل و نقل هم در توافق نامه لحاظ شود.
اعتمادی خواه بیان کرد: تعاون روستایی استان بوشهر یک کارخانه صنایع تبدیلی رب گوجه فرنگی در اصفهان دارد و قادر به خرید محصول است تا کشاورز در زمان افت محصول دچار مشکل نشود و محصول خود را بموقع فروش کند.
رئیس نظام صنفی کشاورزی استان بوشهر گفت: افزایش صنایع تبدیلی محصول گوجه فرنگی در این استان و حمایت این واحد‌ها در زمان کسادی بازار از گوجه‌کاران با خرید محصولات مانده روی دست آنان ضروری است.
یعقوب کرمی افزود: یکی از خواسته‌های اساسی کشاورزان حمایت صنایع تبدیلی مانند کارخانه‌های تولید رب گوجه از کشاورزان است، زیرا این صنایع در زمان افت بازار و قیمت محصول گوجه فرنگی از کشاورزان حمایت نمی‌کنند و به دلایل مختلف از خرید محصول کنار می‌کشند.
او ادامه داد: در استان بوشهر چهار کارخانه تولید رب گوجه فرنگی فعال است که در زمان بحران به بهانه‌هایی نظیر تکمیل ظرفیت و نداشتن امکانات از خرید محصول کشاورزان خودداری می‌کنند و احیا و حمایت از محصول در منطقه و آماده کردن آنها برای خرید و صادرات محصولات کشاورزان توسط وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی ضروری است.
کرمی افزایش قیمت کود‌های شیمیایی، موازی کاری در حوزه کشاورزی، حمایت نشدن از طرح‌های گلخانه‌ای و افزایش هزینه تمام شده تولید گوجه فرنگی خارج از فصل را از دیگر مشکلات فعالان بخش تولید این محصول عنوان کرد.
او صادرات محصول گوجه فرنگی را مورد تاکید قرار داد و گفت: دولت باید زمینه صادرات محصول گوجه فرنگی به کشور‌های همسایه را فراهم کند و به بهانه تنظیم بازار نباید جلوی صادرات این محصول گرفته شود.
کرمی افزود: حمایت دولت از کشاورز گوجه کار برای ادامه فعالیت در تولید این محصول و حفظ اشتغال این بخش ضروری است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: گردش مالی در بخش سبزی، صیفی و بویژه گوجه فرنگی این استان ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است که شامل درآمد کشاورز، ترانزیت، حمل و نقل و صنایع بعد از برداشت می‌شود.
محمد تقی منوچهری افزود: با حذف ارز دولتی از کود، بذر و سم قیمت این نهاده‌ها در بازار بشدت افزایش یافته است، زیرا در زمینه تامین این نهاده‌ها ۹۰ درصد به خارج وابستگی دارد.
او گفت: در این ارتباط برای کاهش این وابستگی امسال ۶۰ تن کود فسفات در استان بوشهر تولید می‌شود که کمک بزرگی به بخش کشاورزی است.
لزوم تغییر تعرفه بیمه و سود تسهیلات بانکی به نفع کشاورز
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر اضافه کرد: تسهیلات بانکی باید با سود یک رقمی و با مبلغ بالا به کشاورز پرداخت شود تا بتواند با آن کشاورزی خود را سرو سامان دهد.
وی گفت: تعرفه‌های سال جدید در حوزه صندوق بیمه محصولات کشاورزی باید اصلاح شود و به نفع کشاورز رقم بخورد.
منوچهری افزود: یکی از مشکلات اساسی کشاورزان در حوزه حمل و نقل است، زمانی که قیمت محصول گوجه فرنگی افت می‌کند، تعرفه حمل و نقل افزایش می‌یابد و سازمان صنعت، معدن و تجارت باید زمینه لازم برای صادرات این محصول را فراهم کند.
اصلاح الگوی کشت راهکار حفظ قیمت و بازار گوجه فرنگی است
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: نوبرانه گوجه فرنگی خارج از فصل از این استان وارد بازار کشور می‌شود.
خسرو عمرانی اضافه کرد: امسال براساس برنامه کشت ۱۱ هزار و ۲۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی استان بوشهر زیر کشت محصول گوجه فرنگی می‌رود که تاکنون هشت هزار هکتار کشت انجام شده‌است.
وی با اشاره به تولید ۱.۲ میلیارد نشاء گوجه فرنگی در استان بوشهر یادآور شد: کشت گوجه فرنگی در این استان از اول مرداد ماه از مناطق ارم، بوشکان و جم آغاز و پیش بینی می‌شود برداشت نیز از اوایل آبان آغاز شود.
به گفته عمرانی، سطح کشت و ظرفیت تولید محصول گوجه فرنگی در این استان متناسب با تقاضای بازار نیست و مدیریت کشت باید اجرایی شود.
خسرو عمرانی افزود: در فصل بهار و تابستان بطور معمول صنایع تبدیلی گوجه فرنگی موجود در استان بوشهر اشباع می‌شوند و ظرفیت پذیرش ندارند، به همین دلیل مدیریت کشت ضروری است و سطح کشت باید کاهش پیدا کند.
وی اضافه کرد: با توجه به افزایش هزینه‌های تولید و نهاده‌های گوجه فرنگی حتی اگر دولت خرید تضمینی این محصول را برای هرکیلوگرم تا ۱۵ هزار ریال افزیش دهد باز برای کشاورز مقرون به صرفه نیست و چاره‌ای جز مدیریت و اصلاح الگوی کشت وجود ندارد.
عمرانی اظهارداشت: در این ارتباط لازم است هر کشاورز ۱۰ تا ۱۵ درصد از سطح زیر کشت کنونی خود را کاهش دهد تا زمینه پایداری تولید و بازار فروش این محصول فراهم شود.
وی تاکید کرد: رعایت نکردن الگوی کشت و افزایش سطح مزارع و تاخیر در کشت که باعث رسیدن همزمان محصول با استان‌های دیگر می‌شود دلایل اصلی ماندن گوجه فرنگی روی دست کشاورزان است.
عمرانی ادامه داد: درصورت رعایت الگوی کشت و برداشت بموقع یعنی در اواخر پاییز و فصل زمستان که تنها گوجه خارج فصل بوشهر در بازار است، گوجه‌کاران درآمد بسیار خوبی کسب خواهند کرد، همچنان که در برخی سال‌ها این اتفاق رخ داد و وضعیت مالی بسیاری از این کشاورزان به نحو چشمگیر و مضاعفی تغییر کرد و در برخی سال‌ها نیز که به این اصول بی توجهی و بدون حساب و کتاب کشت شد، زمین خوردن گوجه کاران را در پی داشت.
وی اظهارداشت: هم اکنون بین چهار تا پنج هزار نفر بهره‌بردار در زمینه کشت گوجه فرنگی در استان بوشهر فعال هستند و همزمان با فصل برداشت ۲۰ هزار شغل نیز در این ارتباط ایجاد می‌شود.
عمرانی با بیان اینکه تاکنون هیچ خرید تضمینی گوجه فرنگی در استان بوشهر انجام نشده‌استیادآورسد: در سال‌های ۹۶ رو ۹۷ که کشاورزان گوجه کار با افت بازر و قیمت محصول روبرو شدند که دولت در قالب سازمان تعاون روستایی اقدام خرید حمایتی محصول از کشاورزان کرد که نقش بسیار زیادی در پیشگیری از خسارت هنگف به آنان داشت.
ظرفیت تولید ۲۴ هزار تن رب گوجه فرنگی در استان بوشهر فراهم است
مدیرصنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهرگفت: در زمان حاضر چهار کارخانه تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت ۹۰ هزار تن جذب ماده خام و ظرفیت ۲۴ هزار تن تولید رب گوجه فرنگی در این استان وجود دارد که از این تعداد سه کارخانه در مدار تولید و یک مورد دیگر نیز در حال برطرف کردن برخی کاستی‌های بهداشتی است.
مصطفی قلی پور افزود: همچنین یک پروانه تاسیس نیز برای راه‌اندازی یک کارخانه تولید رب گوجه فرنگی دیگر نیز در منطقه لمبدان شهرستان دیر صادر شده که دارای ۶۰ تا ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی است.
وی ادامه داد: افزون براین موافقت اصولی تاسیس ۲ کارخانه تولید رب گوجه فرنگی در شهر کاکی از توابع شهرستان دشتی با تاکید بر توجه به صنایع جانبی این محصول صادر شده‌است.
قلی پور برضرورت تنوع تولیدات صنایع فرآوری موجود در این استان تاکید کرد و گفت: این صنایع تنها نباید رب در بسته‌های بزرگ تولید کنند بلکه باید نسبت به تولید محصولات خاص با ارزش افزوده بالا با تنوع در تولید مانند نوشیدنی، انواع سس‌ها، پودر و اسلاید گوجه فرنگی اقدام کنند.
وی یادآور شد: در زمان حاضر ۷۵ درصد محصول گوجه فرنگی در استان بوشهر تازه خوری و صادرات مصرف می‌شود و ۲۵ درصد (۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تن) نیز در بخش صنایع تبدیلی این استان و دیگر نقاط کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و راه‌اندازی این کارخانه‌ها به عنوان سوپاپ اطمینان برای بهره‌برداران به شمار می‌رود.
قلی پور اظهارداشت: هم اکنون سالانه بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تن گوجه فرنگی استان بوشهر متناسب با فراهم بودن شرایط صادر می‌شود.
وی بیان کرد: به همین دلیل در سال‌هایی که صادرات گوجه فرنگی با مشکل روبرو می‌شود، این میزان محصول روی دست کشاورزان می‌ماند و باعث افت قیمت آن در بازار و زیان آنان می‌شود.
صادرات گوجه فرنگی در اولویت است
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: صادرات محصول گوجه فرنگی به خارج یکی از امور اولویت‌دار در برنامه‌های این سازمان است.
ابوالقاسم محمدزاده افزود: سازمان صنعت، معدن و تجارت تلاش می‌کند تا با صادرات محصول گوجه فرنگی و رعایت تنظیم بازار لطمه‌ای به صادرات این محصول وارد نشود.