محققان پژوهشگاه صنعت نفت بر اساس نقشه راه، سامانه‌های حسگر را برای شناسایی و اندازه‌گیری آلاینده‌های زیست‌محیطی تولید کردند که به گفته آنها قرار است سامانه حسگر اندازه‌گیری غلظت آلاینده در خاک و آب در جزیره خارک تست میدانی شود.
حمیده ثمری جهرمی، با بیان اینکه برای طراحی و ساخت سنسورهای اندازه‌گیری آلاینده‌های نفتی نقشه راهی را تدوین کردیم، گفت: بر اساس این نقشه راه می‌دانیم برای هر آلاینده چه فناوری را انتخاب کنیم تا پاسخ مناسب‌تری در این زمینه دریافت کنیم.
وی با تاکید بر اینکه بر اساس این نقشه راه از فناوری‌های مختلفی استفاده کردیم، خاطر نشان کرد: برای آلایندگی آب از فناوری‌های “الکتروشیمیایی”، “لیزر”، “فیبر نوری” و “فلورسانس” در بخش خاک از “فلورسانس” و “فیبر نوری”، در بخش آلاینده‌های هوا از فناوری “لیزر” و در بخش پایش آلاینده‌های مخازن نفتی از فناوری‌های نوری و طیف سنجی استفاده شد.
ثمری با بیان اینکه با استفاده از این سنسورها غلظت آلاینده‌ها مشخص می‌شود و کاربر قادر است بر روی مانیتور میزان آلاینده‌ها را ببیند، ادامه داد: بسیاری از محققان دانشگاهی سنسورهایی را طراحی کردند، ولی این یافته‌ها به صورت دستگاه قابل تحویل به کاربر عرضه نشده‌اند؛ چراکه در اغلب این طرح‌ها تنها چیپ سنسورها ساخته شده است.
این محقق با تاکید بر اینکه در این مطالعات سنسورهای تولید شده در قالب دستگاه‌هایی در اختیار کاربر قرار گرفته است، خاطر نشان کرد: برای تشخیص و شناسایی چندین آلاینده هوا، ۴ سنسور در یک سامانه قرار دادیم که به طور همزمان این ۴ سنسور فعال می‌شود.
به گفته وی این سامانه دارای سنسورهای NO (نیتریک اکسید)، CO (مونواکسید کربن)، SO2 (دی اکسید گوگرد) و BTEX (بنزن، تولوئن و زایل) است.
وی با بیان اینکه در زمان روشن شدن به طور همزمان همه ۴ سنسور فعال خواهد شد، اضافه کرد: علاوه بر آن می‌توان بر اساس نیاز، یکی از سنسورها غیر فعال بوده و مابقی فعال باشند.
ثمری با اشاره به تولید سنسورهایی برای شناسایی لکه نفتی، توضیح داد: سامانه این سنسورها به صورت تک سنسور است و به گونه‌ای طراحی شده است که می‌تواند لکه نفتی را به صورت آنلاین تشخیص داده و شناسایی کند.
مجری طرح با بیان اینکه این دستگاه بنا بر سفارش دستگاه سفارش دهنده به صورت آنلاین بر روی اسکله پایانه‌های نفتی نصب می‌شود، اظهار کرد: به محض عبور اولین لکه نفتی از کنار سنسور، به صورت آنلاین تشخیص داده می‌شود و در صورت بروز نشتی اطلاعات به اتاق کنترل ارسال خواهد شد.
وی با بیان اینکه لکه‌های نفتی در آب حرکت می‌کنند، افزود: سنسور ساخته شده بر اساس دستگاه سفارش دهنده قرار است بر روی سکله نفتی بارگذاری شود که به صورت آنلاین لکه‌های نفتی را مکان‌یابی می‌کند.
ثمری جهرمی، سنسور هوا را از دیگر دستاوردهای این مطالعات دانست و گفت: این سنسورها علاوه بر اندازه‌گیری آلاینده‌های هوا در محیط قادر به اندازه‌گیری غلظت آلاینده‌ها در پای “فلر”ها است. در پای فلرها غلظت آلایندگی بسیار بالا است.
این محقق با تاکید بر اینکه این سنسور در صنایع خودروسازی و برای تشخیص و شناسایی CO مصارف خانگی قابل استفاده است، یادآور شد: طرحی را برای شرکت ملی گاز ارسال کردیم که بر اساس آن برای مصارف خانگی، سنسورهای تشخیص گاز CO بسازیم.
به گفته وی، این طرح تاییدیه‌های اولیه را از شرکت ملی گاز دریافت کرده است.
مجری طرح با اشاره به طراحی و ساخت حسگرهایی برای شناسایی آلاینده‌های خاک، اظهار کرد: بر اساس نیاز کارفرما دو نوع سنسور برای تشخیص و اندازه‌گیری ترکیبات هیدروکربنی TPH و PAH تولید کردیم. این نوع حسگر از نوع فیبر نوری و فلورسانس است که با همکاری یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاه صنعتی شریف تولید شده است.
ثمری جهرمی با بیان اینکه ساخت این نوع حسگرها به پایان رسیده است، از اجرای تست میدانی این سنسورها در آخر بهمن ماه امسال خبر داد و یادآور شد: تست میدانی این سامانه با همکاری شرکت پایانه‌های نفتی در جزیره خارک انجام خواهد شد.
مجری طرح یادآور شد: حسگرهای تولید شده علاوه بر تشخیص آلاینده‌های زیست محیطی در آب، خاک و هوا دارای قابلیت اندازه‌گیری غلظت این آلاینده‌ها نیز هستند.