در دوران جنگ تحمیلی، درمجموع حدود 6 هزار نفتکش در خلیج فارس تردد داشتند، اما تعداد زیادی از آنها از این مسیر که در آن سالها به نا امنترین منطقه جهان بدل شده بود، به سلامت عبور کردند و این موضوع با همکاری کارکنان صنعت نفت به ویژه کارکنان شرکت پایانههای نفتی و نیروهای هوایی و دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران محقق شد.
با وجود جانفشانی ناخدایان، پایلوتها، غواصان و دیگر کارکنان شرکت پایانه های نفتی ایران، گاه آسیب دیدگی نفتکشها در ایران اجتناب ناپذیر بود و شاهد آن نیز کشتی سوخته خارک است که نزدیکی اسکله «آذر پاد» قرار دارد؛ این کشتی کره ای با حدود 300 متر طول هنگام جنگ نفتکشها در حال بارگیری از اسکله «آذر پاد» بود که بهوسیله هواپیماهای میگ 25 عراقی بمباران شد و در آتش سوخت.
آنچه درباره جزیره راهبردی خارک نباید از نظر دور داشت این است که در طول 2 هزار و 888 روز جنگ تحمیلی، این جزیره حدود 2 هزار و 840 بار تهدید شد و در وضع آماده باش قرار گرفت.
در سالهای 61 و 62 جنگ به طور جدی تری در جزیره خارک دنبال شد و رژیم بعث عراق قصد داشت جلو صادرات نفت ایران را بگیرد؛ به طوری که صدام اعلام کرده بود اجازه صادرات حتی یک بشکه نفت ایران را هم نمیدهیم.
در این مقطع زمانی، نیروی هوایی ارتش عراق، تمرکز ویژه ای برای تخریب خارک داشت تا این قطب اقتصادی ایران را با موشک و بمب سرنگون کند. در چنین شرایطی اما مقاومت مردم خارک، به ویژه کارکنان غیرتمند صنعت نفت سبب شد تاسیسات این جزیره همچنان فعال بماند و بلافاصله پس از بمبارانهای شدید رژیم بعث عراق، بازسازی و آماده بهره برداری شود.
و این دلاورمردیها از صحنههای فراموش ناشدنی ایثار و مقاومت در جزیره خارک و تاریخ دفاع مقدس است که عراقیها با این که همه اسکلههای جمهوری اسلامی ایران را در خارک مورد حمله قرار داده بودند، اما صادرات نفت هرگز متوقف نشد و همه این رشادتها با ابتکار کارکنان صنعت نفت محقق شد.
با ابتکار مهندسان شرکت پایانههای نفتی «اسکله T» گونی چینی شده بود تا آسیب ناشی از ترکشها به حداقل برسد. از وسط اسکله تی نیز، لولههای 24 اینچی پلاستیکی کشیده شده و از این مسیر، نفت خام به محل بارگیری منتقل شد.
این کار در شرایط عادی با صرف مبالغی هنگفت و ماهها زمان امکانپذیر است، اما اجرای این پروژه در آن دوران ظرف 24 ساعت انجام شد و با هر سختی و دشواری نفت سرانجام به گوی شناور رسید و صادرات آن به نفتکش 200 هزار تنی انجام شد. وقتی این نفتکش به گوی شناور لنگر میانداخت، برای جلوگیری از چرخش کشتی به دور گوی با یدک کش از عقب نفتکش مهار میشد تا کار بارگیری تمام شود. با این روش ضربتی، در یک روز 300 هزار بشکه نفت خام بارگیری شد و بعدها رسانههای بیگانه به این عملیات اشاره و اعلام کردند ایرانیها با به کارگیری فناوریهای پیشرفته، نفت خام صادر میکنند.
اما این شرایط ثابت نبود، زیرا شرایط پرخطر و ناامن منطقه خارک سبب شده بود تردد نفتکش های مشتریان به خارک به سختی امکان پذیر و بنابراین محل جدیدی برای صادرات نفت انتخاب شود. این محل، جزیره سیری بوده که تمام سواحل آن بررسی شد. در اولین محموله با 4 کشتی نفتکش 400 هزار تنی متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران، حدود 15 میلیون بشکه نفت خام بارگیری با حفاظت کامل دیوار دفاعی نیروی هوایی کشور به سیری منتقل و صادرات انجام شد.
نیروهای صنعت نفت کشور، با لو رفتن مسیر سیری و بمباران آن، بازهم مجبور به تغییر مسیر کشتیها شدند. برای این منظور با انجام گشت هوایی در طول سراسر ساحل خلیج فارس، سرانجام جزیره لارک در تنگه هرمز انتخاب شد.
و اما صادرات نفت در منطقه لارک نیز، یکی از پیچیده ترین عملیات در آن منطقه در طول جنگ بود که باید با حفاظت کامل، کشتیها از جزیره خارک تا لارک انتقال مییافتند، اجرای این کار مساوی بود با 7 تا 8 ساعت عملیات دریایی و چه بسا بیشتر.
اتاق عملیات انتقال نفت به طور کامل به اتاق جنگ نیروی هوایی متصل بود و این عملیات باید در شرایط سکوت مطلق رادیویی انجام میشد تا دشمن متوجه نشود.
در چنین شرایطی کاروانهایی با حدود 20 کشتی شامل نفتکشهای حمل نفت خام، واردات فرآورده و مواد غذایی که لابه لای کشتی های نفتی حرکت میکردند، تحت پوشش هواپیماهای اف 14 نیروی هوایی ارتش بودند.
در شبهایی که کاروان کشتیها در حال حرکت بود، تمام شب در اتاق عملیات نیروی هوایی بوشهر در سکوت غوغایی بود! و آنها نقطه به نقطه با سکوت رادیویی محض عبور داده میشدند.
در این شرایط و همزمان کشورهای استکباری به یاری عراق آمده بودند و آنها هم نفتکشهای عراق را اسکورت و با هواپیماهای آواکس آنها را هدایت میکردند؛ بنابراین خلیج فارس برای همه کشورها ناامن شده بود و همه در معرض تهدید قرار داشتند؛ البته با این که امکانات ما در مقایسه با آنها کمتر بود، اما به همت بزرگ مردانی چون سرلشگر خلبان شهید عباس بابایی، معاون عملیات نیروی هوایی و طراح دفاع هوایی از تاسیسات جزیره خارک اف 14ها به پایگاه هوایی بوشهر منتقل و به این ترتیب، بمباران تاسیسات با بالگردهای دشمن منتفی شد.
آنچه امروزه هم کارکنان صنعت نفت در خارک و هم نیروی هوایی کشور به آن افتخار می کنند، این است که در دوران هشت سال دفاع مقدس با آن که اسکلههای ما آسیب دید، همچنین حمایتهای بی دریغ کشورهای عربی و دیگر کشورها از دولت عراق، درد و سال پایانی جنگ، صادرات نفت عراق کاملا قطع شد و به صفر رسید، اما صادرات نفت ایران حتی برای یک روز هم قطع نشد.
جزیره خارک، یک خط مقدم جنگ کشور بود که هم وظیفه تامین مالی کشور را به عهده داشت و هم جنبه امنیتی و راهبردی؛ به همین دلیل و به گواه اسناد و مدارک، بیشترین تلفات نیروی هوایی دشمن نیز در همین نقطه اتفاق افتاد، یعنی یک جنگ تمام عیار در خارک برقرار بود. این که در چنین شرایطی چرا صادرات نفت قطع نشد؟ پرسشی است که فقط دلیرمردان صنعت نفت که دوشادوش نیروی نظامی کشور جان عزیز خود را برای رسیدن به این هدف فدا کردند، به آن پاسخ دادند.
با وجود تمام بمبارانها، تخریبها و کارشکنیهای بین المللی درطول دوره هشت ساله جنگ، صادرات نفت انجام شد و در دوران هشت سال جنگ تحمیلی، دولت جمهوری اسلامی ایران به پشتوانه همدلی، وحدت و رشادت بزرگ مردان صنعت نفت کشور در شرکت پایانه های نفتی ایران و ارتش و سپاه، 110 میلیارد دلار درآمد از صادرات نفت کشور را در سخت ترین شرایط کسب کرد که هم جنگ را اداره کرد و هم از سقوط اقتصاد کشور جلوگیری به عمل آورد.