این روز‌ها فضای مجازی و پیام رسان‌ها به قدری گسترده شده که دیگر نمی‌توان دوست و دشمن را شناخت.
کلاهبرداری از طریق پیام رسان واتس آپ بسیار آسان است به قدری آسان که نوجوانان و حتی افرادی که سواد رسانهای چندانی ندارند نیز می‌توانند به راحتی وارد این فضا شوند. علیرضا ۲۵ ساله یکی از قربانیان واتس آپ است که چندی پیش فقط با این تماس صوتی به دامن شیادان مجازی افتاد و حساب بانکی اش خالی شد.
کلاهبرداری به بهانه برنده شدن در قرعه کشی همراه اول
این جوان که ادعا دارد با فضای مجازی آشنا است و هرگز فکرش را نمی‌کرد در این دام بیفتد می‌گوید: یک فرد ناشناس از طریق تماس صوتی واتساپی به من گفت که در قرعه کشی همراه اول مشترکان خوش حساب، برنده جایزه‌ای شده ام. بعد از اینکه اعتمادم را جلب کرد، شماره کارتم را به بهانه ارسال شناسه واریز، کد پیامک شده یا همان رمز دوم کارت بانکی از من گرفت و بعد از یک ساعت پیامک‌های دریافت از حسابم اراسل می‌شد تا اینکه کل موجودی حساب ام برداشت شد به پلیس فتا مراجعه کردم، در نهایت این فرد در یکی از استان‌های کشور دستگیر شد. گویا این فرد با برقراری ارتباط واتساپی با شهروندان در تمام استان‌ها با عنوان اینکه شما در در قرعه کشی همراه اول برنده شده اید، اقدام به کلاهبردای و دریافت اطلاعات کارت بانکی افراد می‌کرد.
بیشتربخوانید
نحوه آرشیو کردن چت واتساپ
این پرونده نمونه‌ای واقعی از حجم پرونده‌های کلاهبرداری است که در پلیس فتا تشکیل شده است و عموما شیادان فضای مجازی با جعل نام یا لوگوی سازمان‌های مختلف و همچنین با ایجاد حساب کاربری جعلی در شبکه‌های اجتماعی اقدام به فریب شهروندان کرده و متاسفانه افراد ساده لوح در این دام گرفتار می‌شوند.
این بار با ترفند کمک هزینه سفر به عتبات عالیات
پلیس فتای البرز چندی پیش باندی را شناسایی و اعضای آن را دستگیر کرد که کارشان کلاهبرداری از مردم ان هم در پیام رسان واتس آپ با عنوان کمک هزینه سفر به عتبات عالیات بود این باند با سوء| استفاده از احساسات مذهبی و معنوی مردم، آن‌ها را فریب داده و بیش از ۱۰ میلیارد ریال از حساب هموطنانمان سرقت کرده اند.
همچنین اعضای این باند که سازمان دهی شده بودند با هموطنان از طریق پیام رسان واتس آپ به صورت تصادفی تماس گرفته و برای فریب و جلب اعتماد مردم آرم صدا و سیما را در پروفایل واتس آپ خود قرار داده بوند، آن‌ها پس از دریافت رمز ورود به اینترنت بانک اشخاص اقدام به خالی کردن حساب آن‌ها می‌کردند و وجوه سرقتی را در کارت‌های بانکی اجاره‌ای انتقال می‌دادند که این کارت‌ها نیز دردسر‌هایی را برای صاحبان این کارت‌ها فراهم می‌کند که سود حاصله از اجاره ان‌ها به مراتب کمتر از عواقبی است که برای آن‌ها به همراه دارد. این شیادان بلافاصله بعد از دریافت این مبالغ آن را تبدیل به طلا وسکه کرده و این مال نامشروع را به راحتی به جیب می‌زدند. به همین دلیل است که بار‌ها و بار‌ها گفته شده که به هیچ درخواست تلفنی ان هم از سوی افراد ناشناس برای انجام هر گونه عملیات بانکی پاسخ ندهید.
برنده جایزه شبکه استانی صدا و سیما شده اید
همان طور که گفته شد کلاهبرداری از طریق پیام رسان واتس آپ به راحتی انجام می‌شود و این کلاهبرداری با ترفند‌های عجیب و قریب به وقع می‌پیوندد یکی از این ترفند‌های بسیار متداول در این پیام رسان، عنوان برنده شدن در شبکه‌های استانی صدا و سیما است که اگر پروفایل حساب کاربری ایجاد شده در این شبکه را به آرم صدا و سیما آراسته کنی نور علا نور می‌شود و طعمه‌های خود را به دام می‌اندازند که عموما این طعمه‌ها افراد ساده لوح و گذاه طماع است.
علیرضا ۵۰ ساله یکی از طعمه‌های این ترفند از کلاهبرداری است که از این طریق ۴۵۰ میلیون ریال از حساب بانکی اش خالی شد. می‌گوید: یک روز یک فرد ناشناس از طریق تماس صوتی با واتس آپ اعلام کرد که در یکی از شبکه‌های استانی صدا و سیما برنده شده ام، آرم پروفایل این فرد برای صدا و سیما بود به همین دلیل اعتماد کردم، شماره کارتم برای برای ارسال شناسه واریز به او دادم، کد پیامک شده را دریافت کرد و بلافاصله کل موجودی حسابم خالی شد، هر چه به او زنگ زدم و پیام دادم، جوابگو نبود، باورم نمی‌شد که به این راحتی فریب خوردم، از خودم تعجب می‌کردم که چطور ساده لوحانه رفتار کردم و شاید طمع کردم، نمی‌دانم، به پلیس فتا شکایت کردم و هنوز پیگیر پرونده ام هستم.
چگونه فریب نخوریم؟
سرهنگ رامین پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا در گفتگو با خبرنگار ایرنا زندگی به راهکار‌هایی اشاره می‌کند تا فریب این دست از شیادان را نخورده و در صورت مواجهه با چنین افرادی، چگونه رفتار کنیم.
وی می‌گوید: با توجه به استقبال عمومی مردم از پیام رسان واتس آپ، بسیاری از مجرمان سایبری به این سمت سوق یافته اند و با ترفند‌های مختلفی اقدام به کلاهبردای می‌کنند. ایجاد یک حساب کاربری در واتس آپ بسیار ساده است، می‌شود با شماره‌ای که روشن و راه انداخته شده یا از طریق شماره‌های سایر افراف یک حساب کاربری درست کرد، به همین دلیل شماره تلفن افرادی که دانش سابیری کمی دارند مورد سوئ استفاده قرار می‌گیرد تا شیاد از خود ردی برجای نگذارد به همین دلیل این افراد گاه توسط دوستان و آشنایان خود مورد سوء استفاده قرار گرفته و به نام آن‌ها حساب کاربری در واتس آپ درست کرده و از این طریق اقدام به کلاهبرداری می‌کنند چرا که این پیام رسان کافی است فقط یک دقیقه روشن باشد حتی اگر از دستگاه خارج شوید با حساب کاربری ایجاد شده می‌توان همچنان کار کرد و دیگر نیازی به سیم کارت نیست و این یکی از نکات ضعف این پیام رسان است در حالی که در بسیاری از پیام رسانهای بومی کشور‌ها تا زمانی که سیم کارت فعال است، پیام رسان بومی هم کار می‌کند، قابلیتی که در واتس آپ وجود ندارد.
ایجاد حساب کاربری واتس آپ با شماره ثابت
سرهنگ پاشایی به نسخه واتس آپ دیگری اشاره می‌کند که به راحتی می‌تواند افراد را فریب داده و ساده لوحان را گرفتار کند. " نسخه واتس آپ دیگری آمده که از طریق شماره ثابت اعم از شماره ثابت منزل و حتی محل کار می‌توان حساب کاربری ایجاد کند. مجرمان از طریق این نسخه، شماره ثابت را در واتس آپ وارد کرده و بعد کد ورود را از طریق تماسی که با شماره ثابت گرفته می‌شود، دریافت می‌کند. کلاهبردارانی که از این طریق اقدام به کلاهبرداری می‌کنند با شماره ثبت تماس گرفته و خود را کارشناس مخابرات معرفی کرده و مثلا می‌گوید برای اصلاح خطوط یا کابل برگردان تماس گرفته و از شما می‌خواهد کد فعال سازی که برای شما ارسال شده را برایش بخوانید او کد را دریافت کرده و حساب کاربری در واتس آپ به نام شماره ثابت شما ایجاد می‌کند تا بدون اینکه از خودش ردی برجای بگذارد اقدام به کلاهبرداری کند.
اگر حساب کاربری ایجاد شد، چه کنیم؟
پاشایی می‌گوید: اگر احتمالا متوجه شدید که از شماره حساب ثابت یا همراه شما سوء استفاده شده بلافاصله وارد واتس آپ شوید، یک حساب کاربری جدید ایجاد کنید از این طریق حساب کاربری ایجاد شده توسط فردی که اقدام به این کار کرده، مسدود می‌شود. مجرمان سایبری خواسته یا ناخواسته در پیام رسان واتس آپ خود را گم می‌کنند و و ردی از خود بر جای نمی‌گذارند. خیلی از پرونده‌های قضائی کشف شده نشان می‌دهد که کلاهبردار صاحب اصلی حساب کاربری ایجاد شده نبوده که پلیس با ترفند‌های فنی خودش، کلاهبردار را به دام می‌اندازد.
اخطار و یک هشدار
معاون اجتماعی پلیس فتا در توصیه به مردم می‌گوید: عموما شیادان فضای مجاززی در واتس آپ آن هم در قمست پروفایل، آرم صدا و سیما، شرکت و سازمان‌های دولتی و خدماتی را درج می‌کنند تا از طریق اعتماد سازی کرده و به سهولت به مقصود خود برسند، شیادان شما را به درگاه جعلی یا لینک آلوده هدایت می‌کنند حتی در پرونده‌هایی دیده شده که کلاهبردار آرم پلیس فتا را قرار داده است براین اساس نکته این است که هموطنان به هیچ عنوان لینک‌های ارسالی را نصب نکنند و بدانند که هر فردی که از طریق پیام رسان واتس آپ، لینکی فرستاد و شما را ترغیب یا تهدید به نصب کرد، بدانید که صد در صد در معرض کلاهبرداری هستید چرا که هیچ سازمان و نهاد دولتی از طریق واتس اپ برای ارتباط با کاربران ورود نمی‌کند و این یک پروتکلی است که به همه دستگاه‌ها ابلاغ شده است.
هیچ کاربری نباید تایید دو مرحله‌ای غیرفعال داشته باشد باید این قسمت در گوشی تلفن همراه فعال شود تا حساب کاربری افراد هک نشود، چون همانطورکه گفته شد، احتمال دارد گوشی تلفن همراه توسط آشنایان، دوستان و همکاران مورد سوء استفاده قرار گیرد، هموطنان به هیچ عنوان گوشی خود را دست کسی قرار ندهند اگر هم دادند تایید کد دو مرحله واتس آپ را فعال کنند. به تنظیمات امنیتی واتس آپ بروید در آن جا از شما پرسیده می‌شود که می‌خواهید چه کسانی با شما تماس بگیرند و آیا امکان دسترسی همگان را به گوشی خود می‌دهید، تا جایی که می‌توانید این قسمت را محدود کنید ما توصیه می‌کنیم تا جایی که ممکن است به هیچ کسی در این قسمت از نتظیمات گوشی خود حق دسترسی ندهید چرا که دیدده شده افراد توسط دوستان و نزدیکان خود به گروه‌هایی هدایت شده اند که کودکان آن‌ها در معرض محتوای مستهجن و حتی کلاهبرداری قرار گرفته اند.