نقش گیاهان دارویی بر سلامت بدن

 طب سنتی ایران از دیرباز تا کنون به کمک دارو‌های مختلف به درمان بیماری‌های مختلف پرداخته است. دارو‌های سنتی، ترکیباتی کاملا طبیعی هستند که با توجه به خواص درمانی گیاهان مختلف تهیه می‌شوند. در گذشته نبود امکانات و نیاز به درمان مناسب، باعث مصرف دارو‌های سنتی توسط نیاکان ما می‌شدند.

از زمان شروع ویروس کرونا متخصصان و پزشکان متعددی در کشور، راه‌های مختلفی در زمینه گیاهان دارویی و طب سنتی برای درمان ویروس کرونا پیشنهاد کرده اند؛ البته این موضوع در کشور باعث ایجاد ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی شد؛ به طوریکه اواخر تابستان جواد مجتبوی، مدیر طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام کرد عطاری‌هایی که در دوران کرونا اقدام به فروش گیاهان دارویی با عنوان درمان قطعی کرونا کنند، برخورد خواهد شد.

او بیان کرد: هیچ دارویی را به عنوان درمان قطعی کرونا نمی‌توان معرفی کرد به غیر از واکسن‌هایی که امروزه در دنیا، آزمایش‌های بالینی خود را گذرانده و ثبت جهانی شده اند.گیاهان دارویی را نمی‌توان به عنوان درمان قطعی کرونا معرفی کرد. این گیاهان دارویی تنها خاص افزایش سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری‌های واگیردار را دارند.

بر اساس پژوهش‌های متعدد مشخص شده است که ویروس کرونا برای ورود به سلول‌های هدف، به گیرنده‌های پروتئینی خاصی نیاز دارند لذا در مقالات اخیر که توسط پژوهشگران چینی و کانادایی منتشر شده، استفاده از مهار کننده‌های ACE۲ به عنوان راهکاری برای کنترل کرونا پیشنهاد شده است.

طبق بررسی‌هایی که در سال‌های گذشته انجام گرفته است، حدود ۲۰ گیاه شناخته شده در طب سنتی ایرانی نقش مهارکنندگی قوی نسبت به گیرنده‌های ACE۲ داشته اند. از جمله این گیاهان می‌توان به گیلاس وحشی، گل ختمی، روناس، نارنج، زرشک وحشی، اسپند و سیر اشاره کرد.

در بین گیاهان نام برده شده اثرات مهارکنندگی گیلاس وحشی، گل ختمی و روناس به صد در صد و سایر گیاهان حدود ۷۰ درصد گزارش شده است. تا قبل از تهیه و توزیع واکسن تقریبا تمام درمان‌های مورد استفاده در مورد بیماری کرونا با هدف کنترل و کاهش علائم آن تجویز می‌شدند، اما پس از تهیه و توزیع واکسن می‌توان امیدوار بود که به صورت ریشه‌ای خود ویروس که کامل ایجاد بیماری است، در بدن بیمار از بین برود.

تولیدات گیاهی در صف دریافت مجوز

چندی پیش نفیسه حسینی یکتا، مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت اعلام کرد: استفاده از دارو‌های گیاهی برای کمک به بیماران کرونایی یک بخش کوچکی از ظرفیت‌های طب ایرانی و گیاهان دارویی است و ورود این دارو‌ها به پروتکل درمانی کشور، منوط به تایید کمیته علمی کروناست که هیچ کدام از دارو‌های گیاهی تولید شده توسط متخصصان ایرانی تاکنون وارد این چرخه نشده اند.

همچنین وزارت بهداشت اعلام کرد دارو‌های گیاهی موکوزیفت، پالمیناور، پی‌چی‌ار۱۶۰، الرگارد، کووکسیر پارس و کو ایران امین اسامی دارو‌های گیاهی هستند که برای درمان علائم کرونا از سازمان غذا و دارو مجوز تولید گرفته اند. اواخر سال گذشته هم جشنواره ملی گیاهان دارویی و ویروس کرونا برگزار شد که از محور‌های اصلی و تخصصی این جشنواره می‌توان به گیاهان دارویی و تقویت سیستم ایمنی در پیشگیری از کرونا، گیاهان دارویی و اثر کمک درمانی در کاهش عوارض و نشانه‌های کرونا، گیاهان دارویی و کاهش اختلالات روانی در طول دوره درمان کرونا و گیاهان دارویی برای افزایش کیفیت زندگی در بهبود یافتگان بیماری کرونا اشاره کرد.

ففعالیت بیش از ۱۰۰ شرکت دانش بنیان در زمینه گیاهان دارویی

علی ابراهیمی مشاور ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی در گفت وگو با  باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به توانمندی‌های شرکت‌های فناورانه در این حوزه گفت: در کشور بیش از ۱۰۰ شرکت دانش بنیان و خلاق در زمینه گیاهان دارویی، داروهای‏ گیاهی، فرآورده‏‌های طبیعی و طب سنتی فعالیت می‌کنند و بیش از ۲۱۰ هزار هکتار و ۲۷۵ هزار تن گیاهان دارویی دارای ارزش اقتصادی در کشور کشت و  تولید می‌شود.

وی افزود: تاکنون دستاورد‌های متنوعی برای مبارزه با ویروس کرونا به دست آمده است، البته که این دستاورد‌ها تاکنون برای درمان قطعی ویروس کووید ۱۹ هیچ تاییدیه علمی ندارد اما تاثیر بسیار زیادی در افزایش سطح ایمنی بدن داشته اند.

مشاور ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی بیان کرد: تاکنون بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ گونه گیاهی از مجموع فلور ایران با خواص دارویی، شناسایی و ثبت شده اند و بیش از ۷۰ درصد گونه‌های گیاهی دارویی از مجموع فلور ایران در بانک ژن منابع طبیعی کشور نگهداری و حفاظت می‌شوند.

ابراهیمی ادامه داد: طیف وسیعی از فعالیت ضد ویروسی گیاهان دارویی گزارش شده است که می‌تواند برای کاهش استفاده از مواد شیمیایی و صنعتی از جمله آنتی بیوتیک‌ها مورد استفاده قرار بگیرند و از عوارض پس از درمان بیماری‌های مختلف بکاهند.

وی تصریح کرد: تقاضا برای استفاده از گیاهان دارویی به دلیل عاری بودن از عوارض جانبی بالقوه‌ای که دارو‌های صنعتی و شیمیایی ممکن است ایجاد کنند، در حال افزایش است.

مشاور ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی گفت: در حال حاضر واکسن‌های کرونا توانسته اند آمار ابتلا و مرگ و میر بر اثر این بیماری را تا حد بسیار زیادی کاهش دهند، به خصوص در کشور خودمان که شاهد افت روز افزون موارد ابتلا و فوتی‌ها هستیم.

ابراهیمی افزود: شاید نتوانیم گیاهان دارویی را به اندازه‌ای که واکسن‌ها اثر بخش بوده اند، موثر بدانیم اما دارو‌های گیاهی زیادی در راستای مبارزه با این بیماری می‌توانند بدن را ایمن سازند.

بر اساس منابع طب سنتی و تحقیقاتی که بر روی گیاهان مختلف صورت گرفته است، گیاهان دارویی بالنگ، اسطخودوس، زرشک، سیب، جدوار، دارچین، سیسنبر، برگ بو، هل، میخک هندی، پرتقال، لیمو شیرین، نارنج، آمله، وارنگ بو، زعفران، به، گشنیز، گل گاوزبان، موز، نعناع، گل محمدی، هلیله سیاه، انجیر و زنجبیل در عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر بسزایی دارند.

همچنین گیاه‌های انیسون، بسفایج، آویشن، سیب، جدوار، وارنگ بو، لیمو شیرین، به، گل گاوزبان، انجیر، مصطکی، گل محمدی، نیلوفر آبی سفید، انبه، بنفشه معطر، ترنجبین، ختمی، شیرین بیان، جو، آداس، عناب، پسته، کتیرا، چوب چینی، بید و نارنج امتحان خود را در برابر تب و مشکلات ریوی و تنفسی پس داده اند.