کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز به انتشار اخباری پیرامون مشاهده مواردی از ابتلا به بیماری "وبا" اشاره و بر لزوم ایجاد آگاهی در خصوص این بیماری، راه‌های ابتلا و اقدامات پیشگیرانه موثر، تاکید کرد.
ژاله راستی عمادآبادی در یک کارگاه آموزشی، با بیان اینکه وبا یک بیماری اسهالی واگیر و عامل آن نوعی باکتری بنام «ویبریوکلرا» است، گفت: محل زندگی این باکتری آب بوده و به همین دلیل انسان از طریق آشامیدن آب آلوده به این میکروب، مبتلا و خود عامل انتشار بیماری می‌شود.
او گفت: میکروب وبا پس از ورود به دستگاه گوارش انسان، در معده و روده تکثیر شده و با ترشح سم موجب دفع بیش از حد آب و املاح بدن از طریق دیواره روده می‌شود؛ به همین دلیل این بیماری اغلب با اسهال همراه است.
این کارشناس سلامت با یادآوری اینکه باکتری وبا از طریق مدفوع انسان در محیط پخش شده و می‌تواند آب و غذا را آلوده کند، گفت: این بیماری بیشتر در نقاط گرم و مرطوب و در تمام ماه‌های سال، به ویژه از اردیبهشت تا آبان دیده می‌شود.
راستی، علائم شاخص بیماری وبا را شامل، اسهال آبکی، استفراغ و از دست رفتن آب بدن اعلام و گفت: شروع بیماری با اسهال آبکی حجیم، بدون تب و دل پیچه بوده و مدفوع حالت آب برنجی دارد. اغلب بدون بو بوده یا بوی ماهی دارد. استفراغ و گرفتگی دردناک در پا‌ها نیز شایع است. در موارد شدید بیمار دچار دل پیچه و درد در دست‌ها و پا‌ها می‌شود.
راه‌های انتقال بیماری وبا
کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت شیراز به انتقال مستقیم و غیرمستقیم وبا اشاره و گفت: بیماری وبا می‌تواند به طور مستقیم از طریق دست‌های آلوده، تماس با مواد دفعی و استفراغ بیماران یا وسایل و لوازم آلوده به مدفوع بیمار، منتقل شود.
او گفت: این بیماری به طور غیر مستقیم با مصرف آب آلوده به مدفوع از منابع آب حفاظت نشده مانند چاه ها، دریاچه ها، جوی ها، استحمام یا شست و شوی لوازم آشپزخانه، سبزی و میوه‌ها در آب آلوده، مصرف غذا‌های دریایی خام مثل صدف و ماهی، همچنین تغذیه کودکان و نوزادان با بطری آلوده به فرد منتقل شود.
دوره نهفتگی بیماری وبا
این کارشناس گفت: دوره نهفتگی بیماری وبا اغلب یک تا سه روز است، ولی می‌تواند از چندین ساعت تا پنج روز به طول بیانجامد. نشانه‌های بیماری اغلب دو تا سه روز طول می‌کشد، اگرچه در بعضی بیماران تا پنج روز نیز ادامه دارد.
راستی با طرح این هشدار که بیشتر افراد از زمان شروع بیماری تا چند روز پس از بهبودی قادر به انتقال بیماری به دیگران هستند، گفت: به ندرت ممکن است بیمار، ویبریوکلرا را برای چندین ماه از طریق مدفوع دفع کند.
این کارشناس بهداشت عمومی گفت: درمان با آنتی بیوتیک می‌تواند در کاهش مدت بیماری و سرایت آن مؤثر باشد.
پیشگیری از بیماری‌های قابل انتقال به وسیله آب و مواد غذایی
راستی در خصوص راهکارهای پیشگیری از بیماری‌های قابل انتقال به وسیله آب و مواد غذایی که اسهال و وبا را نیز شامل می‌شود، بر لزوم رعایت کامل نکات بهداشت فردی و جمعی تاکید کرد.
او گفت: توصیه می‌شود که از یخ‌های قالبی و کارخانه‌ای غیر بهداشتی استفاده نشود، زیرا ممکن است آبی که برای تولید این یخ‌ها استفاده شده آب پاک و بهداشتی نبوده یا عرضه و فروش آن به شکل نامناسب و غیر بهداشتی انجام شده باشد لذا عامل بیماری از طریق یخ به افراد منتقل شود.
راستی با تاکید براینکه شهروندان هنگام سفر از نوشیدنی و غذا‌های دارای بسته بندی بهداشتی و نشانه‌های استاندارد استفاده کنند، گفت: باید از آشامیدن آب مشکوک هنگام سفر، حضور در پارک، باغ، فضای سبز و آب ذخیره شده در مخازن، آبخوری‌های عمومی دارای لیوان مشترک و استفاده از یخ‌های قالبی کارخانه‌ای، پرهیز کنیم.
او به شهروندان توصیه کرد که به هیچ عنوان مواد غذایی از دست فروشان نخرند، گفت: توصیه می‌شود که تا حد امکان در صورت وجود خطر این بیماری تا برطرف شدن خطر سرایت، از مصرف سبزی، کاهو، کلم، خیار، گوجه فرنگی و مواد مشابه خودداری شده و در صورت لزوم این موارد حتما پس از ضدعفونی مصرف شود.
راستی با اشاره به اهمیت خودداری از قراردادن سبزی و میوه شسته نشده در یخچال، گفت: افراد حتما قبل از صرف غذا و نوشیدن آب و خصوصا بعد از اجابت مزاج، دست‌های خود را با آب و صابون بشویند و با حوله یا دستمال تمیز خشک کنند.
او با اشاره به قرار داشتن در فصل گرما و تمایل افراد به شنا، گفت: افراد ضمن رعایت کامل بهداشت فردی، باید از شنا کردن در استخر، رودخانه، نهر یا جوی‌های آلوده خودداری کنند و بدانند که وبا یک تا سه هفته، یعنی تا زمان وجود میکروب در مدفوع فرد بیمار، مسری است.
راستی همچنین با تاکید بر اینکه مصرف هرگونه داروی ضد اسهال بدون تجویز پزشک باید خودداری کرد، گفت: بسیاری از افراد به دلیل خوددرمانی و استفاده از برخی دارو‌های ضد اسهال دچار مشکلات حاد می‌شوند. مصرف این دارو‌ها سبب می‌شود میکروب فرصت بیشتری در روده برای تکثیر و دفع سم پیدا کرده و بیماری تشدید شود.
کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت شیراز گفت: وقتی همه گیری وبا اتفاق می‌افتد با تشخیص زودرس همه گیری و به کارگیری سریع اقدامات کنترلی، می‌توان از تعداد بیشتر مرگ و میر پیشگیری کرد وگزارش سریع موارد بیماری وبا به مراکز سلامت، از مهم‌ترین عوامل موثر در پیشگیری است که باعث بیماریابی زودتر در جامعه و درمان سریع بیماران می‌شود.