اخبار مربوط به بنزین در کشور همواره با حساسیتی بسیار بالاتر از دیگر مسائل از سوی جامعه و افکار عمومی دنبال میشود. تا آنجا که حتی هر شایعهای که در فضای مجازی منتشر میشود تا چند روز واکنشهایی را ایجاد میکند. از همین رو هر تصمیمی که در این زمینه گرفته میشود، چه مربوط به کارت سوخت باشد یا استاندارد بنزین، به شایعه گرانی این سوخت در فضای مجازی میانجامد.
به نقل از شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، برخی رسانهها برای جا نماندن از بازار داغ شایعات بنزینی، هر روز بر طبل این شایعات به بهانه تأیید و تکذیب میکوبند، این در حالی است که دولت همواره تأکید کرده که قیمت بنزین در سال جاری افزایش نخواهد داشت. البته شایعات بنزینی تنها مربوط به قیمت نیست و هر بار که افزایش قیمت بنزین تکذیب شده، بلافاصله سر و کله اخبار مربوط به کیفیت بنزین پیدا میشود.
بنزین مصرف داخلی هم عموماً کیفیت یورو ۴ دارد و مناسب است، اما با توجه به مصرف بالای بنزین در کشور، مقداری از آن هم بنزین با اکتان ۸۷ است که مشکلی از لحاظ کارکرد خودرو ایجاد نمیکند. پالایشگاههای ایران، روزانه توان تولید ۷۵ میلیون لیتر بنزین با کیفیت یورو ۴ و ۵ را دارند که نشان میدهد ظرفیت تولید بنزین با این استاندارد در کشور حدود ۷۰ درصد از کل ظرفیت است.
بنابراین برخی ادعاها مبنی بر اینکه تنها ۳۸ درصد بنزین تولیدی در کشور استاندارد است، درست نیست. آمارهای تولید در ۱۰ پالایشگاه کشور در کنار نمونهگیریهایی که از بنزین تولیدی و توزیعی در کشور از سوی سازمان استاندارد و سازمان محیط زیست میشود، این ادعا را تکذیب میکند.
در پالایشگاههای کشور طرحهای بهینهسازی و کیفیسازی فرآوردههای نفتی در حال اجرا است که در آخرین مورد، در آخرین روز سال گذشته، طرح توسعه پالایشگاه آبادان توسط رئیس جمهوری مورد بهرهبرداری قرار گرفت که علاوه بر ارتقای کیفیت تولید بنزین، حجم تولید را نیز افزایش داده است و کمک کرد در ایام نوروز که رکورد مصرف بنزین چند بار شکسته شد، مشکلی در تأمین این سوخت در هیچ نقطهای از کشور ایجاد نشود.
در حالی که موضوع کیفیت بنزین یکی از مواردی است که شایعات فراوانی حول و حوش آن مطرح میشود، اما اصلیترین شایعه در حوزه بنزین مربوط به شایعه گرانی آن است.این شایعات یک بار همزمان با تصوب قانون بودجه مطرح میشود، بار دیگر به بهانه ورود به سال جدید بر سر زبانها میافتد. گاهی صحبت در خصوص مصرف بالای بنزین و لزوم توجه به بهینهسازی مصرف، بهانهای برای داغ شدن تنور شایعه گرانی بنزین میشود و در آخرین مورد نیز ساماندهی کارت سوخت جایگاهداران گرانی بنزین را به سرخط خبرها باز میگرداند.
این در شرایطی است که دولت سیزدهم همواره اعلام کرده است که افزایش قیمت بنزین در دستور کار نیست و حتی تأکید شده که بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۲، قیمت بنزین تغییر نخواهد کرد.
البته در قانون بودجه امسال تأکید شده که باید تا پایان شش ماه نخست امسال، استفاده از کارت سوخت شخصی به ۹۰ درصد برسد و در همین رابطه دولت پس از پایان تعطیلات نوروز، ساماندهی کارت سوخت جایگاهداران را با هدف نظارت بر مصرف و کاهش قاچاق سوخت در کنار اجرای طرح کدینگ در استانهای مرزی مانند استان سیستان و بلوچستان به اجرا در آورد. البته همزمان با اجرای این طرح تأکید شد که کارت جایگاهها بهطور کامل جمع نمیشود و در هر جایگاه با توجه به نیاز، تعدادی کارت باقی خواهد ماند.
بررسیهای میدانی در چند هفته اخیر نیز نشان میدهد مشکلی در توزیع سوخت با ساماندهی کارت جایگاهداران ایجاد نشده و تغییری در جریان سوختگیری بهوجود نیامده است.بنابراین این طرح دولت در شرایطی که اصلاح سیاستهای قیمتی در نظام سوخت کشور اجرا نمیشود، موفق بوده و توانسته رصد مصرف بنزین را تا حد زیادی امکانپذیر کند.
در واقع دولت تلاش کرده بدون آنکه فشار مضاعفی با افزایش قیمت سوخت بر معیشت مردم تحمیل کند، مصرف بنزین را مهار کرده و افزون بر اجرای صریح قانون برای استفاده از کارتهای سوخت شخصی، گام مهمی برای کنترل مصرف بنزین نیز بردارد. با توجه به این موارد، مشخص نیست که با وجود تأکید چندباره دولت مبنی بر افزایش نیافتن قیمت بنزین، چرا همچنان برخی رسانههای رسمی و غیررسمی، شایعه گرانی بنزین را مطرح میکنند.