ساحل بندرگناوه از سواحل زیبا در جنوب کشور حدود یک ماهی است که ماسه‌های آن به لکه‌های نفتی آغشته شده است اما اقدامی برای جمع‌آوری دائمی و پاکسازی اصولی عاری از آلودگی به عمل نمی‌آید.
نشت نفت از طریق لوله‌های نفتی و نفتکش‌ها در دریا پدیده ناخوشایند و مخاطره‌آمیزی است که در طول سال بارها موجب آلودگی خلیج فارس و سواحل گردشگری بندر گناوه شده و می‌شود.
این آلودگی‌ها افزون بر اینکه زیبایی و سلامت سواحل را نشانه می‌گیرند، به‌دلیل ترکیبات سمی و سنگینی که دارند، حیات محیط زیست و زیست مندان دریا را نیز با تهدید جدی روبه‌رو می‌کنند، به‌طوری که تحت تاثیر این آلودگی‌ها و ورود بی‌رویه فاضلاب شهری و صنعتی به خلیج فارس، حیات این خلیج راهبردی ر حال پیش رفتن به وضعیت هشداردهنده است.
چهارم شهریور ۱۴۰۲ بود که اعلام نشت نفت از یکی از خطوط لوله به پایانه نفتی جزیره خارگ در مسیر بندرگناوه در رسانه ها منتشر و این حادثه بازتاب بسیاری در بین افکار عمومی و شبکه‌های اجتماعی و رسانه ها داشته است.
نشت مواد نفتی در خلیج فارس و سواحل گناوه، ابتدا صدای فعالان محیط زیستی این شهرستان را درآورد زیرا که بخش قابل‌توجهی از اکوسیستم دریا و ساحل این بندر آغشته به لکه‌ها و مواد نفتی شده بود که پراکنش آنها برای محیط زیست عواقب تهدیدآمیزی به همراه دارد.
با گذشت نزدیک به یک ماه از این ماجرا، اگرچه اقداماتی برای پاکسازی و جمع آوری لکه‌های نفتی به صورت مقطعی انجام شد اما این لکه‌های تخمیرشده در اغلب نقاط ساحل گناوه در خشکی و ماسه‌های در میان علف‌های دریایی بر ماسه‌ها ماندند و در بقیه نقاط آن همچنان وجود دارد و هر رهگذری که قصد شنا و تفریح دارد بخوبی آنها را مشاهده می‌کند.
ماسه‌های آغشته به لکه‌های نفتی در ساحل گناوه چه زمانی جمع‌آوری می‌شوند؟
رهگذرانی که در این مسیر اوقات فراغت خود را سپری می کنند با وجود این که خیلی مراقبت و هوشیار هستند که لکه‌های نفتی تخمیر شده نفتی به بدن و یا کفش آنها نچسبد اما امکان ندارد در این میان تعدادی دچار نشوند.
در پیاده روهای ساحل از جمله در نقاط شلوغ مشرف به دریا مشاهده می شود تعدادی از افراد محلی و یا گردشگران که پا به ماسه های ساحل گذاشته ، کفش و پای آغشته خود به لکه های نفتی در این نقطه پاک کرده و در محل عبور خود برجای گذاشت‌اند.
اگرچه عملیات پاکسازی آب‌های گناوه از آلودگی نفتی وارد بیست و ششمین روز شده و عملیات نشت یابی و انسداد محل نشت نفت نیز همچنان تداوم دارد، اما بر ماسه‌های ساحل این بندر همچنان لکه های نفتی تخمیر شده ماندگار هستند.
در روزهای اولیه سرازیر شدن گسترده لکه های نفتی به ساحل بندرگناوه، بخشی از آن که به خشکی رسیده بود، با حضور دستگاه‌های مربوطه و همکاری مردم پاکسازی و جمع آوری شد اما بلحاظ تداوم نشتی نفت با جزر و مد به ساحل مجدد سرازیر و ماسه ها را آغشته کرده است.
باتوجه به تعطیلات چند روز اخیر ، مسافران و گردشگران زیادی نیز به شهر گناوه عزیمت کردند که تعدادی از آنها به ساحل آمده و مشغول شنا و تفریح هستند اما دریغ از اینکه بدانند آلودگی نفتی در ساحل وجود دارد.
مقامات مسئول برای حفظ سلامتی گردشگرانی که پایان هفته خود را در ساحل گناوه و شنا در دریا به سر برده بودند بایستی اطلاع رسانی و هشدارهای لازم با نصب بنر یا تابلو انجام می دادند که انجام نشد.
پیامدهای مخاطره آمیز و بیولوژیکی انتشار نفت
انتشار نفت می‌تواند دارای پیامدهای مخاطره آمیز گسترده ای در حوزه زیست محیطی و همچنین حوزه‌های اقتصادی – اجتماعی و تغییرات در این سطوح باشد.
زیستگاه‌های دریایی و ساحلی، گونه‌های حیات وحش، فعالیت‌های احیا و ترمیم کننده، صنایع محلی، ماهی‌گیری، توریسم و ورزش‌های آبی از مراکز و بخش‌های بسیار مهمی هستند که می‌توانند از پیامدهای مخاطره آمیز انتشار و آلودگی نفتی، متأثر شوند.
آلودگی نفتی باعث تخریب سواحل، آبزی پروری و ماهی‌گیری و تاثیرات سو بر پرندگان دریایی، پستانداران دریایی، ماهی‌ها، حلزون‌ها، جانوران کف‌زی دریایی می شود.( جانوران کف‌زی مثل دوکفه ای‌ها به علت عدم تحرک از جمله موجوداتی هستند که به محض تماس با مواد نفتی سریع از بین می‌روند.
ماسه‌های آغشته به لکه‌های نفتی در ساحل گناوه چه زمانی جمع‌آوری می‌شوند؟
تغییر در اکوسیستم دریایی به وسیله کاهش گونه‌های جانوری همراه با کاهش در تنوع و نیز قدرت تولید مثل آنها و در زیستگاه‌ها، تأخیر و یا پیشگیری از کلنی سازی‌های جانوری برای اجتماعات و زاد آوری از دیگر پیامدهای مخاطرات آلودگی نفتی است.
به گفته مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر، عملیات پاک سازی آب‌های گناوه از آلودگی نفتی وارد بیست و ششمین روز شده و عملیات نشت یابی و انسداد محل نشت نفت نیز همچنان تداوم دارد.
محمد شکیبی نسب روز جمعه در بازدید از روند عملیات پاکسازی آب‌های گناوه از آلودگی نفتی اظهار کرده بود: با جداسازی گل و لای رسوب شده روی لوله نفت، همچنان عملیات یافتن نقطه نشت نفت جهت انسداد محل آن در حال انجام است.
وی بیان کرد: مدفون بودن خط لوله در عمق چهار متری از سطح بستر و دید کم جهت انجام عملیات، از جمله عوامل عدم انسداد سریع محل نشت نفت در خط لوله گناوه - خارگ است.
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر تصریح کرد: با توجه به نقش حاکمیتی و هماهنگی اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر در آب‌های این استان، با پیگیری‌های انجام گرفته تیم غواصی شرکت نفت فلات قاره با تجهیزات کامل به همراه شناور مجهز جهت سرعت بخشیدن به عملیات وارد منطقه شده است.
شکیبی نسب ادامه داد: در ۲۶ روز اخیر در تمام روزهایی که امکان تردد دریایی وجود داشته نسبت به انجام عملیات مقابله با آلودگی نفتی اقدام شده است.
ماسه‌های آغشته به لکه‌های نفتی در ساحل گناوه چه زمانی جمع‌آوری می‌شوند؟
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر بیان کرد: شناورهای خلیج فارس۳، هادی ۵،پایش ۲، پایش ۱،آزادی ۳، آزادی ۴،ماکان، کربلا، بارج پاک بوم ۵ و بارج پاک بوم ۶ از جمله شناورهای این سازمان در استان هستند که تاکنون در عملیات مقابله با آلودگی های نفتی در آب‌های گناوه مشارکت فعال داشتند.
شکیبی نسب ادامه داد: در این عملیات از ظرفیت بندر امام خمینی (ره) نیز برای سرعت بخشی به عملیات مقابله با آلودگی نفتی کمک گرفته شده است.
وی افزود: به علت عدم انسداد کامل محل نشت نفت در روزهای اخیر عملیات مقابله با آلودگی بسیار زمانبر و طاقت‌فرسا شده، از این رو انتظار می رود مجموعه نفت با سرعت بیشتری نسبت به انسداد محل نشت نفت حداکثر تا چهار روز آینده اقدام کند.
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر بیان کرد: این سازمان در چنین مواردی نقش هماهنگی دستگاه های متولی و مشارکت فعال برای بسیج امکانات و ظرفیت ها برای مقابله با آلودگی دارد که این نقش در موضوع آلودگی نفتی در آب‌های گناوه به صورت تمام و کمال محقق شده است.
ساحل بندرگناوه علاوه بر اینکه در طول سال بویژه ماه‌های پایانی و تعطیلات نوروز میزبان هموطنان از نقاط مختلف کشور است، به مکانی مفرح و مناسب برای پرکردن اوقات فراغت اهالی این شهرستان از جمله شناکردن و انجام ورزش های ساحلی نظیر فوتبال و والیبال در فصل بهار، تابستان و پاییز تبدیل شده است.
شهرستان گناوه در شمال استان بوشهر با ۱۱۰ کیلومتر نوار ساحلی در کنار تاسیسات مهم نفتی و در مسیر خطوط اصلی لوله انتقال نفت به جزیره خارگ واقع است.