برای تحلیلگران نظامیواضح بود که درصورت تصرف منطقه میانی غرب سوسنگرد-بستان، ارتباط خطوط دشمن گسسته شده و این امکان برای نیروهای ایرانی بوجود میآمد که با امکان صرفهجویی قوا نیروی بیشتری برای عملیاتهای آفندی آزاد شود.
آذرماه سال۶۰ و سال دوم جنگ است، رزمندگان حال و هوای خوبی دارند تازه عملیات «ثامن الائمه(ع)» را در مقیاسی وسیع و گسترده انجام دادهاند. با روی کار آمدن شهید صیاد شیرازی به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش، همبستگی نیروهای ارتش و سپاه بیشتر شده است، راهبرد انجام عملیاتهای آفندی و بازپسگیری مناطق اشغالی فکر فرماندهان را به خود اشغال نموده است و اجرای سلسله عملیاتهای «کربلا»، آغازی برای عملیاتی کردن این راهبرد است. با وجودی که در ۵ مهر ۱۳۵۰ و در عملیات «ثامنالائمه(ع)» شرق رودخانه کارون پاکسازی شد، ولی هنوز منطقه غرب دزفول- شوش و در جبهه میانی غرب سوسنگرد- بستان و منطقه جنوب غربی اهواز- خرمشهر در اشغال دشمن است.
بنابر این عملیات «طریقالقدس» با هدف آزادسازی شهر «بستان» و تأمین مرز و دسترسی به «هورالهویزه» طراحی شد. از جمله اهداف عملیات طریقالقدس میتوان به قطع ارتباط دشمن از شمال به جنوب اشاره کرد که با بسته شدن تنگه چزابه تحقق یافت.
آزاد کردن شهر بستان که عراق به ویژه شخص صدام به هنگام اشغال آن تبلیغات بسیار وسیعی را در سطح بینالمللی به راه انداخته بود، انهدام نیروهای دشمن به میزان ۶ تیپ، آزاد کردن ۷۰ روستا (۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ نفر از عشایر محلی در محاصره نیروهای بعثی بودند)، آزادسازی ۳۰۰ تا ۳۵۰ کیلومتر از خاک جمهوری اسلامی ایران، رسیدن به مرزهای بینالمللی در حدفاصل «هورالعظیم» و آزادسازی یک لشکر زرهی از نیروهای خودی به دلیل محدود شدن خطوط پدافندی از دیگر اهداف این عملیات بود.
ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل «تیپ ۱ زرهی از لشکر ۱۶ قزوین»، «تیپ ۱ پیاده از لشکر ۷۷ پیروز ثامنالائمه(ع) خراسان» و «تیپ ۳ از لشکر ۹۲ زرهی» با سه گردان توپخانه تقویت شده برای کمک مستقیم به تیپهای عملکننده در این عملیات نقش داشت.
همچنین «تیپ ۱ عاشورا» شامل ۹ گردان پیاده، «تیپ ۲ کربلا» شامل سه گردان پیاده، «تیپ ۳ امام حسین(ع)» شامل هشت گردان پیاده، «تیپ ۴ امام سجاد(ع)» شامل چهار گردان پیاده و دو گردان تقویت شده، «تیپ ۱۸ جوادالائمه(ع)» و دو گردان به نامهای «حُر» و ابوذر» و ... هم از جمله نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در عملیات طریقالقدس بودند.
در این عملیات، بیش از ۵۵۰ نفر از نیروهای دشمن اسیر و ۸۵۰۰ نفر نیز کشته و زخمی شدند و غنائم بیشماری از جمله ۱۷۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۵۰ دستگاه انواع خودروهای نظامی، ۱۲۰ دستگاه انواع ماشینهای مهندسی و ۱۹ قبضه توپ به غنیمت رزمندگان اسلام درآمد و بیش از ۱۸۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۰۰ دستگاه خودرو، ۱۳ فروند هواپیمای جنگنده و چهار فروند بالگرد دشمن منهدم شدند.
همچنین برای تحلیلگران نظامیواضح بود که درصورت تصرف منطقه میانی غرب سوسنگرد-بستان، ارتباط خطوط دشمن گسسته شده و این امکان برای نیروهای ایرانی بوجود میآمد که با امکان صرفهجویی قوا نیروی بیشتری برای عملیاتهای آفندی آزاد شود. با عزل بنیصدر از فرماندهی کل قوا و سازماندهی نیروهای سپاه پاسداران و بسیج مردمی در قالب یگانهای مانوری پیاده نظام، توان رزمی جمهوری اسلامی ایران افزایش یافت و با مشارکت کامل سپاه در عملیاتها از مرحله طرحریزی تا اجرا، اینک دیگر توان رزمی کافی برای اجرای عملیاتهای آفندی وسیع و قاطع بر علیه دشمن وجود داشت و مشارکت نیروهای مردمی نعمتی بود چون ما به شدت نیرو کم داشتیم و همه نیروهای ارتش و سپاه در خط مستقر بودند در صورت رعایت اصل صرفه جویی در قوا نیروی آزاد بیشتری در اختیار قرار میگرفت و عملیات میتوانست تداوم پیدا کند.
ویژگی مهم و منحصر به فرد این عملیات «حضور مردم در صحنه نبرد» است. این دومین تجلی قدرت مردم در کسب پیروزیهای بزرگ بود اولین تجربه پیروزی در عملیات ثامنالائمه(ع) بود واین تلاش وسیع ایرانیها در جنگ نوعی تغییر استراتژی از دید غربیها قلمداد میگردید که هراس و وحشتی در دل کارشناسان نظامی کشورهای حامی صدام قرار داده بود.
به دنبال این موفقیت بزرگ، حضرت امام خمینی (ره) پیامی به شرح زیر صادر کردند:
«بسمالله الرحمن الرحیم
جناب آقای حاج سیدعلی خامنه ای رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران، تیمسار سرتیپ ظهیرنژاد رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، سرکار سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش، جناب آقای محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی:
«ان تنصروالله ینصرکم و یثبت اقدامکم»؛
تلگرافهای شریف که بشارت پیروزی قوای مسلح شجاع را بر قوای شیطانی آمریکایی صدامیان که با هجوم ظالمانه خود فتح «قادسیه» را به مغزهای تهی از ایمان به غیب وعده میدادند، واصل گردید. اتکا به مسلسل و تانک و غفلت از خداوند قادر و جنود الهی، انسانها را به ورطه هلاکت و فضاحت میکشاند. آنان که رمز پیروزی را مجهز به جهاز شیطانی و «میگ» ها» و «میراژ» ها میدانند و ایمان به غیب و خداوند قادر را به حساب نمیآورند و دم از پیروزی قادسیه میزنند و رمز پیروزی مؤمنان صدر اسلام را باز نیافتهاند و قدرت ایمان و شهادتطلبی را نمیفهمند، باید با شکست مفتضحانه روبهرو شوند و گوشمالی الهی ببینند. اینان از پیروزیهای صدر اسلام که پیروزی خون بر شمشیر و قوای جهنمی بود، باید عبرت بگیرند.
مردم ایران و ارتش و سپاه و بسیج و سایر قوای نظامی و غیرنظامی برای حفظ اسلام و کشور اسلامی و رسیدن به لقای الله دفاع میکنند. و فرق است بین این عزیزان و آن گول خوردگان که برای مقاصد پلید آمریکا و وابستگان آن به جنگ برضد اسلام و قرآن مجید برخاستهاند. آنچه برای اینجانب غرورانگیز و افتخارآفرین است، روحیه بزرگ و قلوب سرشار از ایمان و اخلاص و روح شهادتطلبی این عزیزاناست که سربازان حقیقی ولیالله الاعظم ارواحنا فداه هستند. این است «فتحالفتوح».
من به ملت ایران و به فرماندهان شجاع قبل از اینکه پیروزی شرافتمندانه و بزرگ خوزستان را تبریک بگویم، وجود چنین رزمندگانی را که در دو جبهه معنوی و صوری و ظاهر و باطن از امتحان سرافراز بیرون آمدهاند تبریک میگویم. مبارک باد بر کشور عزیز ایران و بر ملت شریف و رزمندگانی چنین قدرتمند و عاشقانی چنین محو جمال ازلی و سربازانی چنین دلباخته که شهادت را آرزوی نهایی خود و جانبازی در راه محبوب خود را آرمان اصیل خویش میدانند.
افتخار بر رزمندگانی که جبهههای نبرد را با مناجات خویش و راز و نیاز با محبوب خود عطر آگین نمودند. فخر و عظمت بر جوانان عزیزی که در راهی قدم برداشته و پاسداری از مکتبی میکنند که شکستناپذیر و سر تا پا پیروزی است و ننگ بر آنان که در راهی جان خود را هدر میدهند و عرض و آبروی خود را میبرند که پیروزیشان شکست و زندگیشان ننگآفرین است.
اینجانب از فرماندهان محترم و رزمندگان عزیز قوای مسلح نظامی و انتظامی، ارتشی، سپاهی، بسیج مستضعفان، ژاندارمری، شهربانی، عشایر محترم، نیروهای نامنظم و مردمی تشکر و قدردانی میکنم.
درود بر شما و همه آنان که برای اسلام و کشور عزیز خود حماسه آفریدند.
از خداوند تعالی پیروزی نهایی رزمندگان اسلام و سلامت و سعادت همگان را خواهانم.
والسلام علیکم و رحمهالله و برکاته
روحالله الموسوی الخمینی.»