اوکراین که زمانی در عقب‌راندن نیروهای روسیه از قلمرو خود به قدرت پهپادهایش اتکا می‌کرد، حال با دوگانه مرگباری از پهپادهای روسیه مواجه شده که عرصه را بر نیروهای اوکراینی تنگ کرده‌اند.
پایگاه تحلیلی «فارن افرز» در گزارشی درباره وضعیت کنونی جنگ اوکراین و نقش پهپادها در آن نوشته است: در آسمان شب‌های اوکراین، پهپادها سرتاسر خط مقدم ۱۰۰۰ کیلومتری این جنگ را احاطه کرده‌اند. در ۲ جنگ بزرگ این منطقه، یعنی حمله ناپلئون به روسیه در ۱۸۱۲ و حمله هیتلر در ۱۹۴۱، با آغاز فصل سرما و تغییر آب‌وهوا، تعداد تلفات بسیار افزایش یافت. امروز هم نظامیان بخت‌برگشته اوکراینی در سنگرهای خود از همین زمستان بی‌رحم در عذاب هستند. اما پهپادها که در این جنگ یکه‌تازی می‌کنند، سرما سرشان نمی‌شود و تنها محدودیتی که دارند، کاهش دید در شب و انرژی ذخیره‌شده در باتری‌هایشان است که آن هم با سرد شدن هوا، کاهش می‌یابد.
در ماه‌های نخست جنگ، خط مقدم مدام تغییر می‌کرد و با حملات روسیه، اوکراین ضدحمله انجام می‌داد. اوکراینی‌ها در اوایل جنگ در حوزه پهپادها دست بالا را داشته و با استفاده از فناوری‌های غیرنظامی سلاح‌های تازه‌ای ایجاد می‌کردند که می‌شد از آن‌ها برای عقب‌راندن سربازان روسیه استفاده کرد. اما از اکتبر ۲۰۲۲ تا امروز، دیگر از جابه‌جاشدن سریع قلمرو میان نیروهای کی‌یف و مسکو، خبری نیست. هر یک از طرفین پیروزی‌های کوچکی به دست آورده‌اند، اما هر دو با موانعی مواجه شده‌اند. با این وجود، روسیه در استراتژی خود بازنگری کرده و جنگ حالا به نفع روسیه پیش می‌رود. کرملین تولید تسلیحات و مهمات را به هدف اصلی صنایع روسیه تبدیل کرده و هزینه نظامی این کشور حالا بیش از ۲ برابر بودجه نظامی روسیه قبل از شروع جنگ است. مسکو همچنین توانسته با استفاده از پهپادهای به‌نسبت ارزان‌قیمت، ادوات گران‌قیمت و پیشرفته غربی را در اوکراین هدف قرار دهد.
شکست اوکراین در جنگ پهپادها
به گزارش فارن افرز، روسیه که در اوایل جنگ نبرد فناوری را به اوکراین باخته بود، حالا در این زمینه حرفی برای گفتن دارد. این در حالی است که اوکراین در راضی‌کردن حامیان غربی خود برای دریافت بودجه تسلیحاتی مضاعف به مشکل خورده است. امروز کی‌یف برای شکست دادن روسیه نه‌تنها باید غرب را به ارسال تسلیحات مضاعف در مقیاس و سرعت بیشتر متقاعد کند، بلکه فناوری‌های تازه‌ای توسعه دهد تا با پهپادهای جدید روسی مقابله کند.
نبرد در آسمان‌ها
استفاده اوکراین از پهپادها به اوکراین کمک کرده که تا حدی عدم برخورداری از پشتیبانی هوایی و جنگنده‌ها را جبران کند. اگر از سربازان اوکراینی بپرسید که بهترین گزینه برای مقابله با تانک‌ها روسی چیست، بی‌شک به شما خواهند گفت که بهترین راه، پهپادهایی است که دید اول‌شخص دارند.
شکست اوکراین در جنگ پهپادها
تا قبل از گسترش پهپادها، توپخانه نقش مهمی در حملات داشت؛ اما پیش از ورود پیاده‌نظام اوکراین به منطقه هدف، باید حملات توپخانه متوقف می‌شد تا به نیروهای خودی آسیبی نرسد. حال اما با گسترش پهپادهایی که دید اول‌شخص دارند، کنترل‌کنندگان این پهپادها می‌توانند تا زمانی که نیروهای اوکراینی تنها چند متر با سربازان روس فاصله دارند، از دقت پهپادها استفاده کرده و به حملات خود ادامه دهند؛ امری که در مورد توپخانه ممکن نیست.
ورق برمی‌گردد
اما کی‌یف دیگر تنها طرف این مناقشه نیست که از چنین امکانی برخوردار است. روس‌ها بسیاری از تاکتیک‌ها موثر اوکراین در اوایل جنگ را فراگرفته و علیه خود اوکراینی‌ها استفاده می‌کنند؛ از جمله استفاده از انواع مختلف پهپاد. از اواخر ۲۰۲۲، روسیه از مجموعه‌ای از ۲ نوع پهپاد «اورلان-۱۰» برای تجسس و «لانست» برای حمله استفاده کرده تا همه‌چیز را هدف بگیرد؛ از سامانه‌های پیشرفته توپخانه‌ای گرفته تا جت‌های جنگی و تانک‌ها. اوکراین حالا دیگر در حوزه پهپادها هیچ سلاحی ندارد که توان رقابت با این دوگانه پهپادی روسیه را داشته باشد.
علاوه بر قدرت پهپادی برتر روسیه، این کشور توانسته با استفاده از تجهیزات جنگ الکترونیک، ارتباط میان پهپادهای اوکراینی و کنترل‌کنندگان آن‌ها را با ارسال پارازیت قطع کند. اگر اوکراین هرچه زودتر به این توانایی دست پیدا نکرده و ارتباط پهپادهای روس را قطع نکند، برتری روسیه در این حوزه موجب خواهد شد تا اوکراینی‌ها رفته‌رفته مناطقی را که در اوایل جنگ آزاد کردند، دوباره از دست بدهند.
در این گزارش آمده است: بیشتر سلاح‌های غربی در مواجهه با سامانه‌های پدافند هوایی و حملات الکترونیک روسیه عملکرد ضعیفی داشته‌اند. نیروهای روسیه هنگام حمله موشک‌ها و پهپادهای غربی به مواضع مسکو، یا آن‌ها را سرکوب می‌کنند و یا با ایجاد اختلال در مسیر آن‌ها، اجازه برخورد به هدف را نمی‌دهند. به‌طور مشخص سلاح‌های آمریکایی را می‌توان با اختلال در جی‌پی‌اس خنثی کرد. قرار است به‌زودی چند فروند جنگنده آمریکایی اف-۱۶ به اوکراین تحویل داده شود و آن‌ها باید در کوتاه‌ترین زمان جنگنده‌های روسیه را نابود کنند؛ جنگنده‌هایی که با حملات خود عرصه را بر نیروهای اوکراین تنگ کرده‌اند. اما پیدا نیست که جنگنده‌های اف-۱۶ در برابر جنگ‌افزارهای الکترونیک و موشک‌های دوربرد روسیه چه عملکردی خواهند داشت.
شکست اوکراین در جنگ پهپادها
روسیه با وجود آغاز زمستان، حملات خود را تشدید کرده و افزایش ظرفیت تولید تسلیحات در دستاوردهای اخیر نیروهای این کشور نقش پررنگی داشته‌اند. مقامات اوکراینی تخمین می‌زنند که روس‌ها حالا می‌توانند ماهانه حدود ۱۰۰ هزار پهپاد تولید یا خریداری کنند؛ در حالی که اوکراین توان به‌دست‌آوردن تنها نیمی از آن‌ها را دارد. تحریم‌های بین‌المللی هم در متوقف‌کردن تولید تسلیحاتی روسیه ناموفق بوده‌اند. روسیه پیش از آغاز جنگ سالانه ۱۰۰ تانک می‌ساخت، اما حالا این عدد به ۲۰۰ رسیده است. همچنین تولید مهمات در روسیه کم‌هزینه‌تر از تولید مهمات در غرب است. ساخت هر گلوله توپ ۱۵۲ میلی‌متری در اوکراین حدود ۶۰۰ دلار هزینه دارد، اما تولید گلوله ۱۵۵ میلی‌متری توپ توسط متحدان اوکراین حدوداً ۱۰ برابر این مبلغ هزینه خواهد داشت. این ضعف اقتصادی به حامیان اوکراین آسیب خواهد زد.
روسیه همچنین حملات پهپادی خود به پایتخت اوکراین را از سر گرفته است. گرچه سامانه‌های پدافند هوایی کی‌یف تا امروز تقریباً تمام این پهپادها را سرنگون کرده‌اند، اما مسکو هر بار آن‌ها را پیشرفته‌تر کرده و با تعداد بیشتری حمله می‌کند؛ امری که می‌تواند با تحمیل یک بار سنگین بر پدافند هوایی اوکراین، آن را از کار بیندازد. از سوی دیگر، هزینه‌ای که اوکراین برای سرنگون کردن این پهپادها می‌پردازد به‌مراتب بیشتر از بهای تولید پهپادهای روسی است.
همچنین حملات سایبری روسیه می‌تواند برای اوکراین خطرناک باشد. اتکای زیاد ارتش اوکراین به تلفن‌های هوشمند و اینترنت برای انجام حملات پهپادی آن‌ها را در برابر حملات روسیه آسیب‌پذیر خواهد کرد. با افزایش ظرفیت‌های روسیه در جنبه‌های مختلف این جنگ، فرماندهان اوکراینی نسبت به چند ماه قبل امید کمتری دارند. هدف آنان حالا از عملیات‌های تهاجمی به دفاع از موقعیت‌های کنونی نزول پیدا کرده است.
پیروزی در جنگ پهپادها
فارن افرز نوشت: چند ماه آینده برای اوکراین دشوار خواهد بود. مقامات این کشور نگران هستند که بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه در ماه مارس، موج جدیدی از سربازگیری به راه بیفتد و حمله تهاجمی گسترده‌ای در شرق اوکراین آغاز شود. اقتصاد مقاوم روسیه، افزایش تولید تسلیحات و عدم قطعیت غرب در حمایت تسلیحاتی از اوکراین - مخصوصاً در سال انتخاباتی آمریکا - می‌تواند زمینه تشدید فشارها را فراهم کند.
شکست اوکراین در جنگ پهپادها
در این مرحله از جنگ، با تثبیت شدن خطوط مقدم، آسمان پر از پهپاد خواهد شد. اوکراین می‌خواهد در سال میلادی جاری بیش از ۲ میلیون پهپاد تهیه کند که نیمی از آن‌ها در این کشور تولید خواهند شد. روسیه هم اگر بیش از این‌ها تهیه نکند، پهپادهایش بی‌شک کمتر نخواهد بود. با این همه پهپاد در آسمان، دیگر هیچ نیرو یا تجهیزاتی روی زمین در امان نیست. پس احتمالاً طرفین خواهند کوشید تا پهپادهای یکدیگر را سرنگون کنند. با پیشرفت فناوری‌ها، کنترل‌کنندگان پهپادها می‌توانند صدها کیلومتر دورتر از خط مقدم به فعالیت خود ادامه دهند.
اروپا و آمریکا از جنگ خسته شده و حمایت‌های نظامی خود را از اوکراین کاهش داده‌اند. کاهش حمایت‌های غرب می‌تواند این بن‌بست ناپایدار در جنگ را به فرصتی برای روسیه تبدیل کند. روسیه انبارهای تسلیحاتی و ظرفیت تولید نظامی کافی برای جنگیدن را دست‌کم تا یک سال دیگر دارد. اما اوکراین اگر چنین هدفی در سر دارد، باید به دنبال افزایش کمک‌های غرب باشد. اوکراین به سامانه‌های تهاجمی و پدافندی پیشرفته‌تری نیاز دارد تا اجسام با سرعت بالا را هدف قرار دهد. با توجه به اینکه سلاح‌های آمریکایی مبتنی بر جی‌پی‌اس در برابر جنگ‌افزارهای الکترونیک روسیه ضعف دارند، استارتاپ‌های اوکراینی به صورت شبانه‌روزی مشغول کار بر روی سامانه‌های تهاجمی و دفاعی جدید هستند تا در جنگ شکست نخورند؛ اما این هم بدون حمایت مالی غرب ممکن نخواهد بود.
انتهای پیام
∎